EL ALETLERİYLE ÇALIŞMLARDA İSG

EL ALETLERİYLE ÇALIŞMLARDA İSG

ü  Atölyelerde kullanılan alet vemakineler başlıca iki guruba ayrılır:

Ø  Elektriksiz el aletleri ve makineleri,

Ø  Elektrikli el aletleri ve makineleri.

ü  ELEKTRİKSİZ ALETLERDE İŞ GÜVENLİĞİ

Elektriksiz el aletleri, iş yerlerinde elektrikli alet ve makineler dışında el becerisine dayalı olarak kullanılan aletlerdir. İş yerlerinde kullanılan belli başlı el aletleri (takımlar) şunlardır.

• Kesici aletler: Metal ve ağaç iş parçalarının kesilmesi işlemlerinde kullanılan aletlerdir (testereler: demir ve ağaç testereleri; makaslar: el,kol ve kollu tezgah makasları; keskiler: düz, tırnak, yan, saplı ve kaynak keskileri; bıçaklar, baltalar vb.),

• Vurma aletleri: İş parçalarının imalatı veya tamiratı sırasında darbe işlemini yapan saplı aletlerdir (balyozlar; çekiçler: demir ve marangoz çekiçleri; baskı ve tokmaklar),

• Sıkıştırma aletleri: İş parçalarının işlenmesi, birleştirilmesi, bükülmesi gibi işlemlerde sıkıştırma görevi yapan aletlerdir (mengeneler: tesviyeci, demirci, marangoz mengenesi; işkenceler; anahtarlar: tek

kollu ve çift kollu anahtarlar; penseler: düz, yan keski, kaynak, ayarlı ve karga burun; tornavidalar vb.),

ü  Her aletin kendine ait depolama yeribulunmalıdır.

ü  El aletleri sürekli bakım isteyen aletler olduğu için, hemen her iş başlangıcında ve bitiminde bu aletlerin

sağlamlığı kontrol edilmelidir. Takımlar kullanılmadan önce muayenesi yapılıp gerekli tamiratları (mesela,

başlarımantarlaşmış vurma aletleri taşlanmalı, sapları kırılmış veya gevşemiş ise bunlar yenilenmelidir vb.) yapılmalıdır.

Eğe İle Çalışma

parçalara biçim vermek, yüzeyleri düzeltmek ve işlemekte kullanılan bir el aletidir

·         Eğelemede titreşim olmaması için iş parçası mengeneye bağlanmalı,

·         Eğeler (sertleştirilmiş metalden yapıldığı için) çok kırılgandır.

·         Çarpıldığında kırılarak kopan parça bir kazaya sebep olabilir

El Testeresi İle Çalışma

El testeresi, markalanmış küçük iş parçalarının fazlalıklarını kesmeye yarayan bir araçtır.

·         Elle kesmede uygun hız dakikada 40-50 gidiş-geliştir,

·         Testere laması eğilmeye ve bükülmeye fazla dayanıklıdeğildir. Bu yükler altında aniden kırılarak eli yaralayabilir,

Tornavida İle Çalışma

·         Vida başına uygun tornavida seçilir,

·         Tornavida saplarının pürüzlenmemesine itina edilir,

·         Tornavida sapına çekiç ile vurulmaz

·         Vidalanacak parça elle tutulmaz,

Pens İle Çalışma

Parçaları tutmaya ve ayarlama yapmaya yarayan (pense, karga burun vb.)  aletlerdir.

·         Hiçbir suretle (anahtar gibi) cıvata veya somunların sökülüptakılmasında kullanılmaz,

·         Her zaman işe uygun büyüklükte ve biçimde pens seçilir,

·         Parmaklar pensin ağzından uzak tutulur,

·         Pens çekiçlenmemelidir

Anahtar İle Çalışma

·         Cıvata başına ve somuna uygun ölçüde anahtar seçilir,

·         Ağzı bozulmuş anahtarlar kullanılmaz,

·         Daima anahtarın kolu (itilerek değil) vücuda çekilerek çalışılır,

·         Anahtar kolu boru parçası ile uzatılarak çalışılmaz

Çekiç İle Çalışma

·         Çekiç kullanırken eller yağlı veya terli olmamalıdır(yağlı el, çekicin elden kaymasına sebep olabilir),

·         Kullanım öncesi, sapın gevşek veya kırık olupolmadığı kontrol edilir,

·         Kullanımda çekiç sapını çekice yakın tutmak doğru değildir,

Keski İle Çalışma

·         Keski kullanırken güvenlik gözlüğü takılmalıdır,

·         Keskiler sertleştirilmiş çelik parçalar üzerindekullanılmamalıdır,

·         Çekiç ile keski kullanırken, keskinin başında çapakbırakılmaz,

Markalama Aleti İle Çalışma

·         Pergel gibi sivri uçlu aletler cepte taşınmaz,

·         Keskin aletlerin kullanılması, kör olanlara oranladaha emniyetlidir. Kullanım öncesinde daima(çizeceklerin ve pergellerin) bilenmiş olupolmadıkları kontrol edilir.

ELEKTRİKLİ ALETLERDE İŞ GÜVENLİĞİ

Elektrikli el aletlerinin kullanımı sırasında güvenli bir çalışma yapılabilmesi için

·         Elektrikli matkap, testere ve taşlama çarkları gibi döner aletleri kullananlar,eldiven (iş eldiveni dışında), kravat, kolye takmamalı, bol elbisegiyinmemeli,

·         Kıvılcım meydana getirebilecek işlerde yangın tehlikesine karşı işelbiselerinde yağ ve çözücü artığı bulundurulmamalı,

·         Ağır olan elektrikli aletlerin düşürülmesi riskine uygun çalışanlar tedbirli(özel koruyucu ayakkabı giymek vb.) olmalı,

·         Elektrikli aletlerin yüksek yerlerde kullanılması sırasında, aletin kırılmasıveya elektrik çarpması ile düşmelere karşı (kemer ve omuz koruyucularıvb.) özel önlemler alınmalı,

Matkap İle Çalışma

Malzemeleri delme işlemlerinde kullanılmakta olup darbeli (beton işlerinde) ve darbesiz (metal, tahta vb.) olmak üzere iki çeşittir.

·         Malzeme cinsine göre matkap ucu seçilmeli

·         Elektrik motorunun topraklanmamış olması,

·         Titreşim ve sese karşı iyi korunma sağlanmalıdır.

Testere İle Çalışma

Malzemelerin kesilmesi işlemlerinde kullanılırlar.

·         Eski ve ömrünü tamamlamış testereninKullanılması gerekir

Bileme ve Taşlama Çarkı İle Çalışma

Bileme çarkları kesici aletlerin bilenmesi işlemlerinde, taşlama çarkları ise metallerin kaynaklanması (kaynakla birleştirilmesi) sırasında meydana gelen pürüzlerin düzeltilmesi işlemlerinde kullanılırlar

·         Koruyucu gözlük kullanılmalı

·         Çarkın sağlam takılmaması,kazaya neden olabilir

·         Hasarlı çarkların kullanılması, kazaya neden olabilir

ü  Pnömatik el aletlerinde güvenlik

·         Kullanım sırasında mutlaka gözlük veya yüz maskesi kullanılmalıdır.

·         Çalışılan yere basınçlı hava ile çalışıldığına dair uyarı levhası konulmalıdır.

·         Çalışma bölgesi yakınlarında başka çalışanlar var ise onların tozlardan,kıvılcımlardan ve parçacıklardan etkilenmemeleri için siperlikkullanılmalıdır.

·         Alete gelen basınçlı havanın temiz ve kuru olmasına dikkat edilmelidir.

·         Tozve nem alete zarar verebileceğinden aletlerin hava girişlerinde filtre olmasıtercih edilmelidir.

·         Pnömatik el aletlerinin bakımları düzenli olarak yapılmalıdır. Aletler herzaman yağlanmış ve temiz halde bulundurulmalıdır.

·         Sadece tavsiye edilen ataşmanlar kullanılmalıdır.

·         Aletin kırılma ya da kaymasından kaynaklanabilecek el ve ayakkesilmelerine karsı dikkatli olunmalıdır.

·         Basınçlı hava ile kesinlikle elbise temizliği yapılmamalıdır. Zorunlu hallerdemakinalarda temizlik yapılacaksa nozul basıncı 2,1 kg/cm² nin altındaolmak koşuluyla ve kişisel koruyucular kullanılarak temizlik yapılmalıdır.

ü  Basınçlı hava hortumlarında güvenlik

·         Hortum çaplarının ve bağlantılarının uygun olmasına dikkat edilmelidir.

·         Özel yerlerde (aşınma, kesilme, kıvrılma riski yüksek) özel hortumlarkullanılmalıdır.

·         Hortumlar en az 10,5 kg / cm² ye dayanıklı olmalıdır.

·         Kesilme çatlak ve aşınmalara karsı basınçlı hava hortumlarını sık sık kontroledilmelidir.

·         Hortumdan bir miktar havayı püskürttükten sonra el aletlerine hortumbağlanmalıdır.

·         Hortum bağlantıları için uygun kelepçeler kullanılmalıdır.

·         Öngörülen basıncın üzerindeki bir basınçta çalışma yapılmamalıdır.

·         Kullanmadığında ya da alet değişmelerinde hortumlardaki hava girişi kapatılmalıdır.

·         Yürüme yollarında, hollerde ve merdivenlerde hortum varsa dikkatligeçilmelidir.

·         Hortumların rengi içinden geçen basınçlı gazın karakteristiğiniyansıtmalıdır.

ü  El Aletleri İle Yapılan Çalışmalarda Genel Güvenlik Tedbirleri

·         Emniyet Gözlüğü kullanılmalıdır.

·         İşe Göre Uygun alet kullanılmalıdır.

·         Usulüne Uygun olarak kullanılmalıdır.

·         Güvenli yerde muhafaza edilmelidirler.

·         Merkezi bir kontrol sistemi olmalıdır.

·         Çalışma yerlerine uygun malzemelerle ve uygunşekilde taşınmalıdırlar.

·         Teknolojik gelişmeler doğrultusunda yenilenmelidir

ü  İSİG-Taşınabilir elektrikli el aletlerinin sapları, yeterli cins vekalınlıkta akım geçirmeyen bir maddeyle kaplanacak veya bu gibimalzemeden yapılmış olacak ve bu aletlerin üzerlerinde, devreyi kapalıtutmak için, sürekli olarak basılması gereken yaylı devre kesicileri(enterüptör) bulunacaktır.

ü  Parlayıcı, patlayıcı maddelerin imal edildiği,taşındığı ve depolandığı yerlerde, elektrikli el aletleri

kullanılmayacaktır.

ü  İSİGEl aletleri, yerlerde, merdivenlerde, geçitlerde veya işçileringeçit olarak faydalanabileceği herhangi bir yer üzerinde ortadabulundurulmayacak ve bunlar için uygun dolap, askı tablosu veya en az 2cm yükseklikte etekliği bulunan raflar yapılacaktır.

İSİG Pnömatik seyyar cihazların kumanda tetikleri uygun şekildekonulmuş olacak ve operatör elini çektiğinde, hava giriş supabı otomatik olarakkapanacaktır. Bunların basınçlı hava hortumları ve hortum bağlantıları,yapacakları işe uygun ve dayanıklı olacak ve bunlarla normal onarım dışında birparça değiştirilirken veya benzeri bir iş yapılırken, hava hortumlarının anavalfleri kapatılacaktır.