22 Eylül 2013 Pazar

ÇSGB MÜFETTİŞLERİNİN CHECK LİSTESİ

  1. Ağır ve tehlikeli işlerde çalışan işçilerin tüzüktekine uygun sağlık rapor örnekleri,
  2. Yemekhane ve çay ocaklarında çalışan işçilerin portör muayene belgeleri,
  3. Gürültülü işlerde çalışanların kulak odyogramları; gürültü ölçüm haritası,
  4. Tozlu işlerde çalışanların akciğer filmleri
  5. Kimyasal maddelerle çalışan işçilerin klinik ve laboratuar usullerle yapılan sağlık muayeneleri,
  6. Çalışanların karaciğer fonksiyon testleri
  7. Metal işlerinde paslı malzemelerle yapılan işlerde çalışanların tetanoz kayıtları
  8. Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ve meslek hastalıkları konularında aldıkları eğitimlere dair belge (eğitim tutanağı, yada sertifika)
  9. İş sağlığı ve güvenliği kurul defteri,
  10. Çalışma talimatları,
  11. Kaldırma araçlarının periyodik kontrol belgeleri,
  12. Kazanların (sıcak su, buhar) kontrol belgeleri,
  13. Kompresör ve hava tanklarının kontrol belgeleri,
  14. Basınçlı gaz tüplerinin hidrolik basınç deneyi, ağırlık deneyi, hacim deneyi kontrol belgeleri,
  15. Tüm elektrik tesisatının periyodik kontrol belgesi,
  16. Makine ve cihazların gövde güvenlik topraklama belgesi,
  17. Paratoner tesisatının kontrol belgesi,
  18. İçme suyunun içilebilir ve kullanılabilir olduğuna dair belge,
  19. Yangın söndürme cihazlarının kontrol belgeleri,
  20. Yangın söndürme ile ilgili kurulan ekip verilen eğitim ve tatbikatlarla ilgili kayıtlar,
  21. İşyeri hekimi sözleşmesi,(isg-Katip)
  22. İşyeri sınıfına uygun iş güvenliği uzman sözleşmesi,(isg-Katip)
  23. İşyeri sağlık birimi yıllık faaliyet raporu,
  24. Sağlık memuru veya hemşire sözleşmesi,
  25. İş makinesi kullananların operatör belgesi,
  26. Kazancılar ateşçi belgesi,
  27. Sorumlu müdür sözleşmesi,
  28. Kullanılan kimyasal maddelerin malzeme güvenlik bilgi formları(MSDS),
  29. Kişisel koruyucuların verildiğine dair zimmet belgesi,
  30. Risk analiz raporları,
  31. Aspirasyon tesisatının kontrol belgeleri,
  32. Kapalı ortam hava kalitesi ölçüm raporları,
  33. Kapasite raporu (4 nüsha),
  34. Patlamadan korunma dökümanı.

24 Temmuz 2013 Çarşamba

üst sınıf iş güvenliği uzmanlığı belgesi için 2 sınav hakkı

Madde 55'i

MADDE 55- 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun Geçici 4 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
"(2) Bakanlık, usul ve esaslarını belirlemek kaydıyla, iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlara, Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmiş olan prim gün sayısı ile sahip oldukları belge sınıfı gibi hususları dikkate alarak üst sınıflardaki iş güvenliği uzmanlığı belgesi alabilmeleri için fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde kullanılmak şartıyla en fazla iki sınav hakkı verilmesine dair gerekli düzenlemeyi yapmaya yetkilidir."

1- Düzenleme C ve B sınıfı belge sahiplerini ilgilendiriyor.

2-C ve B'lerin sgk'ya ödenmiş prim gün sayısına bakılacak fakat neye göre bakılacak muallakta. nace kodlarına göre yapılacağını düşünmüyorum, bence az tehlikeli'de şu kadar, tehlikeli'de şu kadar, çok tehlikeli'de şu kadar primi, günü olanlara B veya A sınavına girme hakkı verilirse iyi olur.

3- 1 yıl içinde belirlenen şartları taşıyanlara C'lere B için B'lere A için 2 sınav hakkı verilecek.

4- Kamu personeli kesinlikle bu madde 55 kapsamına alınmalı, çünkü kamuda 1 temmuz 2014 olan yürürlüğe giriş süresi 1 temmuz 2016'ya atılıyor. iş güvenliği uzmanlığı belgesi olan kamu personelinin hem kamu dışında görev alma imkanı yok hem de bu değişiklikle 2 yıllık hak kaybına uğrayacaklar. hiçbir yerde görev alamamaları nedeniyle sınıf yükseltme imkanları da yok. bakanlık burada yarattığı mağduriyeti kesinlikle gidermeli.

5- C'den direk A için sınav hakkı verileceğini düşünmüyorum. (belki uzun süre çok tehlikeli işyerlerinde görev yapanlara örneğin en az 10 yıl gibi böyle bir hak tanınabilir.)

6- bakanlık bir an önce düzenleme yapmalı zira düzenleme fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içerisinde yapılabilecek. yani 1 yıl içerisinde bakanlık bir düzenleme yaptı yaptı yoksa madde geçerliliğini yitiriyor.

7- en fazla iki sınav hakkı verilecek. bakanlık 2013 yılında 3 sınav yapıyor. yasa 2013 temmuz'da yürürlüğe girerse bakanlık tarafından yapılacak olan düzenlemeye göre 2013 ağustos, 2013 kasım ve 2014 mayıs sınavlarından 2'sine giriş hakkı verilecek.


8- üst sınıf belge almak için sınav dışında eğitim kurumlarında kursa katılmak eğitim almak şeklinde bir düzenleme görüldüğü üzere madde hükmünde yer almıyor.

9 Temmuz 2013 Salı

İş Güvenliği Uzmanları İçin İhtar Tablosu

İş Güvenliği Uzmanları İçin İhtar Tablosu

İş güvenliği uzmanları için mevzuata ayrıkı yapılan işlerin tespitinde alacakları ihtar cezaları ve puanları aşağıdaki gibidir ;
EK-5
İŞ GÜVENLİĞİ UZMANLARI VE EĞİTİCİLER İÇİN İHTAR TABLOSU
Sıra No
İhlalin Adı
İhlalin Derecesi
İhtar Puanı
1Mesleki etik ilkelerine aykırı davranmasıHafif10
2Bakanlıkça tehlike sınıflarına göre belirlenen çalışma sürelerine uymamasıOrta20
3Sözleşme yaptığı işyerlerine belirlenen sürenin altında hizmet vermesiOrta20
4Sahip olduğu iş güvenliği uzmanlığı belge sınıfına uygun olmayan tehlike sınıfındaki işyerlerine hizmet vermesiOrta20
5İş güvenliği uzmanlarının görev yetki ve sorumluluklarını yerine getirmemesi durumunda aykırılık başınaOrta20
6Denetim, kontrol ve incelemelerde istenen bilgi ve belgeleri vermemesi veya geciktirmesiOrta20
7Program gereği belirlenen branşın dışında ders vermesiOrta20
8İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili tespit ve tavsiyeleri onaylanmış deftere yazmamasıAğır30
9Yakın ve hayati tehlikeleri tespit etmesi ve işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemlerin alınmaması durumunda durumu Bakanlığa rapor etmemesiAğır30
10Tam süreli istihdamı zorunlu olan eğiticilerin başka kurumda görev almasıAğır

3 Temmuz 2013 Çarşamba

Kimler 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında değildir?

Fabrika, bakım merkezi, dikimevi ve benzeri işyerlerindekiler hariç Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk kuvvetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının faaliyetleri, afet ve acil durum birimlerinin müdahale faaliyetleri, ev hizmetleri, çalışan istihdam etmeksizin kendi nam ve hesabına mal ve hizmet üretimi yapanlar ve hükümlü ve tutuklulara yönelik infaz hizmetleri sırasında, iyileştirme kapsamında yapılan iş yurdu, eğitim, güvenlik ve meslek edindirme faaliyetlerinde çalışanlar kapsamda değildir.

14 Haziran 2013 Cuma

ILO Mesleki Hastalıklar Listesi(Recommendation No. 194) Geneva, 2010
ILO MESLEKİ HASTALIKLAR LİSTESİ1
ILO Meeting of Experts on the Revision of the List of Occupational Diseases
(Recommendation No. 194) Geneva, 2010
1. İŞ ETKİNLİKLERİNDEN KAYNAKLANAN AJANLARA MARUZ KALMAYA BAĞLI MESLEKİ HASTALIKLAR
1.1. Kimyasal ajanlara bağlı hastalıklar
1.1.1. Berilyum veya bileşiklerine bağlı hastalıklar 
1.1.2. Kadmiyum veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.3. Fosfor veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.4. Krom veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.5. Manganez veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.6. Arsenik veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.7. Cıva veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.8. Kurşun veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.9. Flor veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.10. Karbon disülfite bağlı hastalıklar
1.1.11. Alifatik veya aromatik hidrokarbonların halojen derivelerine bağlı hastalıklar
1.1.12. Benzen veya eşdeğerlerine bağlı hastalıklar
1.1.13. Benzen veya eşdeğerlerinin nitro ve amino derivelerine bağlı hastalıklar
1.1.14. Nitrogliserin veya diğer nitrik asit esterlerine bağlı hastalıklar
1.1.15. Alkol, glikol veya ketonlara bağlı hastalıklar
1.1.16. Karbon monoksit, hidrojen sülfit, hidrojen siyanit veya deriveleri gibi boğuculara bağlı hastalıklar
1.1.17. Akrilonitrile bağlı hastalıklar
1.1.18. Nitrojen oksitlerine bağlı hastalıklar
1.1.19. Vanadyum veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.20. Antimon veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.21. Heksana bağlı hastalıklar
1.1.22. Mineral asitlere bağlı hastalıklar
1.1.23. Farmasötik ajanlara bağlı hastalıklar
1.1.24. Nikel veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.25. Talyum veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.26. Osmiyum veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.27. Selenyum veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.28. Bakır veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.29. Platin veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.30. Teneke veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.31. Çinko veya bileşiklerine bağlı hastalıklar
1.1.32. Fosgene bağlı hastalıklar
1.1.33. Benzokinon gibi korneal irritanlara bağlı hastalıklar
1.1.34. Amonyağa bağlı hastalıklar
1.1.35. İzosiyonatlara bağlı hastalıklar
1.1.36. Pestisitlere bağlı hastalıklar
1.1.37. Sülfür oksitlere bağlı hastalıklar
1.1.38. Organik çözücülere bağlı hastalıklar
1.1.39. Lateks veya lateks içeren ürünlere bağlı hastalıklar
1.1.40. Klora bağlı hastalıklar
1.1.41. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş etkinliklerinden kaynaklanan bu kimyasal ajanlara maruz kalma ile çalışanın hastalığı arasında bağ kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen diğer kimyasal ajanlara bağlı hastalıklar
1.2. Fiziksel ajanlara bağlı hastalıklar
1.2.1. Gürültüye bağlı işitme bozukluğu
1.2.2. Titreşime bağlı hastalıklar (kas, tendon, kemik, eklemler, periferik kan damarları veya periferik sinirlerin bozukluğu)
1.2.3. Basınçlı veya basınçsız havaya bağlı hastalıklar
1.2.4. İyonize radyasyona bağlı hastalıklar
1.2.5. Lazeri de içeren optik radyasyona (ultraviyole, görünür ışık, infrared) bağlı hastalıklar
1.2.6. Aşırı sıcak ya da soğuğa maruz kalmaya bağlı hastalıklar
1.2.7. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş etkinliklerinden kaynaklanan bu fiziksel ajanlara maruz kalma ile çalışanın hastalığı arasında bağ kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen diğer fiziksel ajanlara bağlı hastalıklar
1.3. Biyolojik ajanlar ve enfeksiyöz veya parazitik hastalıklar
1.3.1. Bruselloz
1.3.2. Hepatit virüsleri
1.3.3. İnsan immün yetmezlik virüsü (HIV)
1.3.4. Tetanoz
1.3.5. Tüberküloz
1.3.6. Bakteriyal veya fungal  kirleticilerle bağlantılı toksik veya enflamatuar sendromlar
1.3.7. Antraks (şarbon)
1.3.8. Leptospiroz
1.3.9. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş etkinliklerinden kaynaklanan bu biyolojik ajanlara maruz kalma ile çalışanın hastalığı arasında bağ kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen diğer biyolojik ajanlara bağlı hastalıklar
2. HEDEF ORGAN SİSTEMLERİNE GÖRE MESLEKİ HASTALIKLAR
2.1. Solunum sistemi hastalıkları
2.1.1. Fibrojenik mineral tozlarına bağlı pnömokonyozlar (silikozis, antrako-silikozis, asbestosis)
2.1.2. Silikotüberküloz
2.1.3. Fibrojenik olmayan mineral tozlarına bağlı pnömokonyozlar
2.1.4. Siderozis
2.1.5. Sert metal tozlarına bağlı bronkopulmoner hastalıklar
2.1.6. Pamuk, keten, kendir, kenevir, şeker kamışı tozlarına (bagasozis) bağlı bronkopulmoner hastalıklar
2.1.7. İş sürecinin doğasında olan, belirlenmiş sensitize edici ajanlar ve irritanlara bağlı astım
2.1.8. İş etkinliklerinden kaynaklanan organik tozların veya mikrobik olarak kontamine olmuş aerosolların  inhalasyonuna bağlı ekstrinsik allerjik alveolit
2.1.9. İş etkinliklerinden kaynaklanan kömür tozu, taş ocağı tozu, odun tozu, hubuat ve tarım faaliyetlerinden çıkan tozlar, ahırlardan çıkan tozlar, tekstil kaynaklı tozlar ve kağıt tozlarına bağlı kronik obstrüktif pulmoner hastalık
2.1.10. Aluminyuma bağlı akciğer hastalıkları
2.1.11. İş sürecinin doğasında olan, belirlenmiş sensitize edici ajanlar ve irritanlara bağlı üst solunum yolu bozuklukları 
2.1.12. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş etkinliklerinden kaynaklanan risklere maruz kalma ile çalışanın hastalığı arasında bağ kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen diğer solunum sistemi hastalıkları
2.2. Cilt hastalıkları
2.2.1. İş etkinliklerinden kaynaklanan ve diğer maddelerde bahsedilmeyen belirlenmiş alerji oluşturucu ajanlara bağlı allerjik kontakt dermatozlar ve kontakt ürtikerler
2.2.2. İş etkinliklerinden kaynaklanan ve diğer maddelerde bahsedilmeyen belirlenmiş irritan ajanlara bağlı irritan kontakt dermatozlar
2.2.3. İş etkinliklerinden kaynaklanan ve diğer maddelerde bahsedilmeyen belirlenmiş ajanlara bağlı vitiligo
2.2.4. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş etkinliklerinden kaynaklanan fiziksel, kimyasal ve biyolojik ajanlara maruz kalma ile çalışanın hastalığı arasında bağ kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen diğer cilt hastalıkları
2.3. Kas iskelet sistemi bozuklukları
2.3.1. Tekrarlayıcı hareketler, zorlayıcı çabalar ve bileğin aşırı pozisyonlarına bağlı radial stiloid tenosinovitler
2.3.2. Tekrarlayıcı hareketler, zorlayıcı çabalar ve bileğin aşırı pozisyonlarına bağlı el ve bileğin kronik tenosinovitleri
2.3.3. Dirsek bölgesine uzun süren basınca bağlı olekranon bursiti
2.3.4. Uzun süre diz çökme pozisyonunda kalmaya bağlı prepatellar bursit
2.3.5. Tekrarlayıcı güçlü çalışmaya bağlı epikondilit 
2.3.6. Uzun süre diz çökerek veya çömelerek iş yapmayı takiben menisküs lezyonları
2.3.7. Uzun süre tekrarlayıcı güçlü çalışma, titreşim içeren çalışma, bileğin aşırı pozisyonları veya bu üçünün kombinasyonu durumuna bağlı karpal tünel sendromu
2.3.8. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş etkinliklerinden kaynaklanan risk faktörlerine maruz kalma ile arasında bağ kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen diğer kas iskelet sistemi hastalıkları 
2.4. Zihinsel ve davranışsal bozukluklar
2.4.1. Post travmatik stres bozukluğu
2.4.2. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş etkinliklerinden kaynaklanan risk faktörlerine maruz kalma ile arasında bağ kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen diğer zihinsel ve davranışsal bozukluklar 
3. MESLEKİ KANSERLER
3.1. Aşağıdaki etkenlere bağlı kanserler
3.1.1. Asbestos
3.1.2. Benzidin ve tuzları
3.1.3. Bis-klorometil ether (BCME)
3.1.4. Krom VI bileşikleri
3.1.5. Kömür katranı, zift ve isi
3.1.6. Beta naftilamin
3.1.7. Vinil klorit
3.1.8. Benzen
3.1.9. Benzen veya eşdeğerlerinin zehirli nitro ve amino deriveleri
3.1.10. Iyonize radyasyon
3.1.11. Zifir, katran, zift, madeni yağ, antrasen veya bu maddelerin bileşikleri, ürünleri veya artıkları
3.1.12. Kok fırını emisyonları
3.1.13. Nikel bileşikleri
3.1.14. Odun tozu
3.1.15. Arsenik ve bileşikleri
3.1.16. Berilyum ve bileşikleri
3.1.17. Kadmiyum ve bileşikleri
3.1.18. Eriyonit
3.1.19. Etilen oksit
3.1.20. Hepatit B virüsü (HBV) ve C virüsü (HCV)
3.1.21. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş etkinliklerinden kaynaklanan risk faktörlerine maruz kalma ile arasında bağ kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen diğer etkenlere bağlı kanserler  
4. DİĞER HASTALIKLAR
4.1. Madenci nistagmusu
4.2. Doğrudan bağlantısı bilimsel olarak gösterilmiş veya ulusal düzenlemeler ve uygulamalara uygun yöntemlerle belirlenmiş, iş etkinliklerinden kaynaklanan risk faktörlerine maruz kalma ile arasında bağ kurulan, işyerindeki yukarıda sözü edilmeyen işler ve süreçlere bağlı diğer özel hastalıklar  

31 Mayıs 2013 Cuma

İSG Birimi Kurma Zorunluluğu


1.)    İSG Birimi Kurma Zorunluluğu

 

6331 İSG Kanunu(30.06.2012)

MADDE 8   (6) Belirlenen çalışma süresi nedeniyle işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda; işveren, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurar

 

İş Sağlığı Ve Güvenliği Hizmetleri  Yönetmeliği(29.12.2012)

MADDE 5 –  (3) İşveren, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda İSGB kurar.  Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir

İşyeri sağlık ve güvenlik birimi

MADDE 10  (1) İSGB; en az bir işyeri hekimi ile işyerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip en az bir işgüvenliği uzmanının görevlendirilmesi ile oluşturulur. Bu birimde işveren diğer sağlık personeli de görevlendirebilir.

(2) İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla işveren tarafından işyerlerinde kurulacak olan işsağlığı ve güvenliği birimlerinde aşağıdaki şartlar sağlanır.

a) İSGB, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin yürütülmesine ve çalışan personel sayısına uygun büyüklükte bir yerde kurulur. Bu birimin asıl işin yürütüldüğü mekânda ve giriş katta kurulması esastır.

b) Bu birimlerde sekizer metrekareden az olmamak üzere bir iş güvenliği uzmanı odası ile işyeri hekimi tarafından kullanılmak üzere bir muayene odası ve 12 metrekareden az olmamak üzere bir ilkyardım ve acil müdahale odası bulunur. Tam zamanlı görevlendirilecek her işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı için aynı şartlarda ayrı birer oda tahsis edilir.

c) İSGBler Ek-1de belirtilen araç ve gereçler ile donatılır ve işyerinde çalışanların acil durumlarda en yakın sağlık birimine ulaştırılmasını sağlamak üzere uygun araç bulundurulur.

(3) İSGBnin bölümleri aynı alanda bulunur ve bu alan çalışanlar tarafından kolaylıkla görülebilecek şekilde işaretlenir.

 

İş Güvenliği Uzmanlığı Yönetmeliği(29.12.2012)

MADDE 6  (1) İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda; işveren, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurar.

 

İşyeri Hekimi  Ve Diğer Sağlık Personeli Yönetmelik Taslağı(28.12.2012)

MADDE 6 – (1) İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda işveren, işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurar.

28 Nisan 2013 Pazar

MOTORLU ARAÇLARDA İSG


MOTORLU ARAÇLARDA İSG

ü  Motorlu araç kullanıcıları,

·         Motorlu bisiklet kullanacaklar için, A1

·         Motosiklet kullanacaklar için, A2

·         Otomobil, minübüs ve kamyonet kullanacaklar için, B

·         Kamyon kullanacaklar için, C

·         Çekici kullanacaklar için, D

·         Otobüs kullanacaklar için, E

·         Lastik tekerlekli traktör kullanacaklar için, F sınıfı sürücü belgesi gereklidir.

·         İş makinesi kullanıcılarında ise iki türlü ehliyet vardır;Birincisi iş makinesi kullanma yetki belgesi (operatör belgesi),  İkincisi ise G sınıfı sürücü belgesidir.Eğer iş makinesi operatörü trafiğe çıkmıyorsa sadece işyeri hudutları içinde çalışıyor ise operatör belgesi  yeterlidir.