EL ALETLERİYLE ÇALIŞMLARDA İSG

EL ALETLERİYLE ÇALIŞMLARDA İSG

ü  Atölyelerde kullanılan alet vemakineler başlıca iki guruba ayrılır:

Ø  Elektriksiz el aletleri ve makineleri,

Ø  Elektrikli el aletleri ve makineleri.

ü  ELEKTRİKSİZ ALETLERDE İŞ GÜVENLİĞİ

Elektriksiz el aletleri, iş yerlerinde elektrikli alet ve makineler dışında el becerisine dayalı olarak kullanılan aletlerdir. İş yerlerinde kullanılan belli başlı el aletleri (takımlar) şunlardır.

• Kesici aletler: Metal ve ağaç iş parçalarının kesilmesi işlemlerinde kullanılan aletlerdir (testereler: demir ve ağaç testereleri; makaslar: el,kol ve kollu tezgah makasları; keskiler: düz, tırnak, yan, saplı ve kaynak keskileri; bıçaklar, baltalar vb.),

• Vurma aletleri: İş parçalarının imalatı veya tamiratı sırasında darbe işlemini yapan saplı aletlerdir (balyozlar; çekiçler: demir ve marangoz çekiçleri; baskı ve tokmaklar),

• Sıkıştırma aletleri: İş parçalarının işlenmesi, birleştirilmesi, bükülmesi gibi işlemlerde sıkıştırma görevi yapan aletlerdir (mengeneler: tesviyeci, demirci, marangoz mengenesi; işkenceler; anahtarlar: tek

kollu ve çift kollu anahtarlar; penseler: düz, yan keski, kaynak, ayarlı ve karga burun; tornavidalar vb.),

ü  Her aletin kendine ait depolama yeribulunmalıdır.

ü  El aletleri sürekli bakım isteyen aletler olduğu için, hemen her iş başlangıcında ve bitiminde bu aletlerin

sağlamlığı kontrol edilmelidir. Takımlar kullanılmadan önce muayenesi yapılıp gerekli tamiratları (mesela,

başlarımantarlaşmış vurma aletleri taşlanmalı, sapları kırılmış veya gevşemiş ise bunlar yenilenmelidir vb.) yapılmalıdır.

Eğe İle Çalışma

parçalara biçim vermek, yüzeyleri düzeltmek ve işlemekte kullanılan bir el aletidir

·         Eğelemede titreşim olmaması için iş parçası mengeneye bağlanmalı,

·         Eğeler (sertleştirilmiş metalden yapıldığı için) çok kırılgandır.

·         Çarpıldığında kırılarak kopan parça bir kazaya sebep olabilir

El Testeresi İle Çalışma

El testeresi, markalanmış küçük iş parçalarının fazlalıklarını kesmeye yarayan bir araçtır.

·         Elle kesmede uygun hız dakikada 40-50 gidiş-geliştir,

·         Testere laması eğilmeye ve bükülmeye fazla dayanıklıdeğildir. Bu yükler altında aniden kırılarak eli yaralayabilir,

Tornavida İle Çalışma

·         Vida başına uygun tornavida seçilir,

·         Tornavida saplarının pürüzlenmemesine itina edilir,

·         Tornavida sapına çekiç ile vurulmaz

·         Vidalanacak parça elle tutulmaz,

Pens İle Çalışma

Parçaları tutmaya ve ayarlama yapmaya yarayan (pense, karga burun vb.)  aletlerdir.

·         Hiçbir suretle (anahtar gibi) cıvata veya somunların sökülüptakılmasında kullanılmaz,

·         Her zaman işe uygun büyüklükte ve biçimde pens seçilir,

·         Parmaklar pensin ağzından uzak tutulur,

·         Pens çekiçlenmemelidir

Anahtar İle Çalışma

·         Cıvata başına ve somuna uygun ölçüde anahtar seçilir,

·         Ağzı bozulmuş anahtarlar kullanılmaz,

·         Daima anahtarın kolu (itilerek değil) vücuda çekilerek çalışılır,

·         Anahtar kolu boru parçası ile uzatılarak çalışılmaz

Çekiç İle Çalışma

·         Çekiç kullanırken eller yağlı veya terli olmamalıdır(yağlı el, çekicin elden kaymasına sebep olabilir),

·         Kullanım öncesi, sapın gevşek veya kırık olupolmadığı kontrol edilir,

·         Kullanımda çekiç sapını çekice yakın tutmak doğru değildir,

Keski İle Çalışma

·         Keski kullanırken güvenlik gözlüğü takılmalıdır,

·         Keskiler sertleştirilmiş çelik parçalar üzerindekullanılmamalıdır,

·         Çekiç ile keski kullanırken, keskinin başında çapakbırakılmaz,

Markalama Aleti İle Çalışma

·         Pergel gibi sivri uçlu aletler cepte taşınmaz,

·         Keskin aletlerin kullanılması, kör olanlara oranladaha emniyetlidir. Kullanım öncesinde daima(çizeceklerin ve pergellerin) bilenmiş olupolmadıkları kontrol edilir.

ELEKTRİKLİ ALETLERDE İŞ GÜVENLİĞİ

Elektrikli el aletlerinin kullanımı sırasında güvenli bir çalışma yapılabilmesi için

·         Elektrikli matkap, testere ve taşlama çarkları gibi döner aletleri kullananlar,eldiven (iş eldiveni dışında), kravat, kolye takmamalı, bol elbisegiyinmemeli,

·         Kıvılcım meydana getirebilecek işlerde yangın tehlikesine karşı işelbiselerinde yağ ve çözücü artığı bulundurulmamalı,

·         Ağır olan elektrikli aletlerin düşürülmesi riskine uygun çalışanlar tedbirli(özel koruyucu ayakkabı giymek vb.) olmalı,

·         Elektrikli aletlerin yüksek yerlerde kullanılması sırasında, aletin kırılmasıveya elektrik çarpması ile düşmelere karşı (kemer ve omuz koruyucularıvb.) özel önlemler alınmalı,

Matkap İle Çalışma

Malzemeleri delme işlemlerinde kullanılmakta olup darbeli (beton işlerinde) ve darbesiz (metal, tahta vb.) olmak üzere iki çeşittir.

·         Malzeme cinsine göre matkap ucu seçilmeli

·         Elektrik motorunun topraklanmamış olması,

·         Titreşim ve sese karşı iyi korunma sağlanmalıdır.

Testere İle Çalışma

Malzemelerin kesilmesi işlemlerinde kullanılırlar.

·         Eski ve ömrünü tamamlamış testereninKullanılması gerekir

Bileme ve Taşlama Çarkı İle Çalışma

Bileme çarkları kesici aletlerin bilenmesi işlemlerinde, taşlama çarkları ise metallerin kaynaklanması (kaynakla birleştirilmesi) sırasında meydana gelen pürüzlerin düzeltilmesi işlemlerinde kullanılırlar

·         Koruyucu gözlük kullanılmalı

·         Çarkın sağlam takılmaması,kazaya neden olabilir

·         Hasarlı çarkların kullanılması, kazaya neden olabilir

ü  Pnömatik el aletlerinde güvenlik

·         Kullanım sırasında mutlaka gözlük veya yüz maskesi kullanılmalıdır.

·         Çalışılan yere basınçlı hava ile çalışıldığına dair uyarı levhası konulmalıdır.

·         Çalışma bölgesi yakınlarında başka çalışanlar var ise onların tozlardan,kıvılcımlardan ve parçacıklardan etkilenmemeleri için siperlikkullanılmalıdır.

·         Alete gelen basınçlı havanın temiz ve kuru olmasına dikkat edilmelidir.

·         Tozve nem alete zarar verebileceğinden aletlerin hava girişlerinde filtre olmasıtercih edilmelidir.

·         Pnömatik el aletlerinin bakımları düzenli olarak yapılmalıdır. Aletler herzaman yağlanmış ve temiz halde bulundurulmalıdır.

·         Sadece tavsiye edilen ataşmanlar kullanılmalıdır.

·         Aletin kırılma ya da kaymasından kaynaklanabilecek el ve ayakkesilmelerine karsı dikkatli olunmalıdır.

·         Basınçlı hava ile kesinlikle elbise temizliği yapılmamalıdır. Zorunlu hallerdemakinalarda temizlik yapılacaksa nozul basıncı 2,1 kg/cm² nin altındaolmak koşuluyla ve kişisel koruyucular kullanılarak temizlik yapılmalıdır.

ü  Basınçlı hava hortumlarında güvenlik

·         Hortum çaplarının ve bağlantılarının uygun olmasına dikkat edilmelidir.

·         Özel yerlerde (aşınma, kesilme, kıvrılma riski yüksek) özel hortumlarkullanılmalıdır.

·         Hortumlar en az 10,5 kg / cm² ye dayanıklı olmalıdır.

·         Kesilme çatlak ve aşınmalara karsı basınçlı hava hortumlarını sık sık kontroledilmelidir.

·         Hortumdan bir miktar havayı püskürttükten sonra el aletlerine hortumbağlanmalıdır.

·         Hortum bağlantıları için uygun kelepçeler kullanılmalıdır.

·         Öngörülen basıncın üzerindeki bir basınçta çalışma yapılmamalıdır.

·         Kullanmadığında ya da alet değişmelerinde hortumlardaki hava girişi kapatılmalıdır.

·         Yürüme yollarında, hollerde ve merdivenlerde hortum varsa dikkatligeçilmelidir.

·         Hortumların rengi içinden geçen basınçlı gazın karakteristiğiniyansıtmalıdır.

ü  El Aletleri İle Yapılan Çalışmalarda Genel Güvenlik Tedbirleri

·         Emniyet Gözlüğü kullanılmalıdır.

·         İşe Göre Uygun alet kullanılmalıdır.

·         Usulüne Uygun olarak kullanılmalıdır.

·         Güvenli yerde muhafaza edilmelidirler.

·         Merkezi bir kontrol sistemi olmalıdır.

·         Çalışma yerlerine uygun malzemelerle ve uygunşekilde taşınmalıdırlar.

·         Teknolojik gelişmeler doğrultusunda yenilenmelidir

ü  İSİG-Taşınabilir elektrikli el aletlerinin sapları, yeterli cins vekalınlıkta akım geçirmeyen bir maddeyle kaplanacak veya bu gibimalzemeden yapılmış olacak ve bu aletlerin üzerlerinde, devreyi kapalıtutmak için, sürekli olarak basılması gereken yaylı devre kesicileri(enterüptör) bulunacaktır.

ü  Parlayıcı, patlayıcı maddelerin imal edildiği,taşındığı ve depolandığı yerlerde, elektrikli el aletleri

kullanılmayacaktır.

ü  İSİGEl aletleri, yerlerde, merdivenlerde, geçitlerde veya işçileringeçit olarak faydalanabileceği herhangi bir yer üzerinde ortadabulundurulmayacak ve bunlar için uygun dolap, askı tablosu veya en az 2cm yükseklikte etekliği bulunan raflar yapılacaktır.

İSİG Pnömatik seyyar cihazların kumanda tetikleri uygun şekildekonulmuş olacak ve operatör elini çektiğinde, hava giriş supabı otomatik olarakkapanacaktır. Bunların basınçlı hava hortumları ve hortum bağlantıları,yapacakları işe uygun ve dayanıklı olacak ve bunlarla normal onarım dışında birparça değiştirilirken veya benzeri bir iş yapılırken, hava hortumlarının anavalfleri kapatılacaktır.

EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMADA İSG

EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMADA İSG

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışma Yönetmeliği çalışanınsağlığını ve güvenliğini korumak için mesleki risklerin önlenmesi, eğitim vebilgi verilmesi dahil, her türlü önlemi alma, korunma ve ergonomi eğitimi Uygulama konusunda işverene yükümlülükler getirmektedir

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri HakkındaYönetmelik” gereğince Ekranlı Araçlarla çalışanlarımızın, "işe giriş" ve"periyodik göz muayenelerinin” yapılarak kayıt altına alınmasıgerekmektedir.

Periyodik muayene aralığı;

·         Rahatsızlığı olmayanlar için 40 yaş altında ise 5 yılda bir kez,

·         40 yaş üstünde ise 3 yılda bir kezdir.

ü  Göz ile ilgili yaşanabilecek problem, her anlamdaergonomik koşulların sağlanmadığı durumlardaortaya çıkan Computervisionsyndromeyanikuru gözadıyla bilinen hastalıktır. Belirtileriarasında, gözde kuruma hissi, ağrı, yanma,kızarma, kumlanma, görme bulanıklığı, baş ağrısıve boyun ağrısı sayılabilir

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri

1 – Standartlara ve daha önemlisi, çalışana uygun çalışma masası ve sandalye kullanımı

2 – En az 17 " boyutunda monitör ( LCD için 15 " )

3 – Refleksiyon sınıflamasına göre 1.ci sınıf monitör kullanımı

4 – Monitör üst kenarı göz hizasında (bifokal gözlük kullananlarda biraz daha aşağıda

5 – Göz ekran mesafesi monitör boyutlarına göre 50-80 cm

6 – Ekranda pozitif görüntü ile çalışma ( açık renk zemin üzerine koyu renk yazı karakteri )

7 – Ekranda standartlara uygun karakter büyüklüğü

8 - Optimal nem oranına sahip çalışma ortamı

9 – Standartlara uygun aydınlatma koşulları ve yansımaları önleyecek yerleşim

10 – 45 dakika ile 1 saatlik dilimlerde kısa süreli ara dinlenmeleri

11 – Gözleri dinlendirecek egzersizlerin uygulanması

ü  Muayene sonucunda ekranlı araçlarla çalışanların göz doktoruna sevkkriterleri;

Ø  Uzak görme en az 1 gözde 8/10’un altında ise

Ø  Yakın görme en az 1 gözde 8/10’un altında ise

Ø  İşyeri hekiminin muayenesi sonucunda sevk kararı vermesi halinde

Ø  Çalışanın rahatsızlık beyanı ile sevk talebi halinde

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik ÖnlemleriHakkında Yönetmelik

4857 sayılı İş Kanunu kapsamına giren ve ekranlı araçlarla çalışmaların yapıldığı tüm işyerlerini kapsar.

Ancak, bu Yönetmelik hükümleri:

a) Hareketli makine ve araçların kumanda kabinleri ve sürücü mahallinde,

b) Taşıma araçlarındaki bilgisayar sistemlerinde,

c) Toplumun kullanımına açık bilgisayar sistemlerinde,

d) İşyerinde, kullanımı sürekli olmayan taşınabilir sistemlerde,

e) Hesap makineleri, yazar kasa ve benzeri, data veya ölçüm sonuçlarını gösteren küçük ekranlı cihazlarda,

f) Ekranlı daktilolarda, uygulanmaz.

ü  Ekranlı araç : Uygulanan işlemin içeriğine bakılmaksızın ekranında harf, rakam, şekil,grafik ve resim gösteren her türlü araç

ü  Operatör: Ekranlı aracı kullanan kişi

ü  Zorlayıcı Travmalar : Göz yorgunluğu, kas gücünün aşırı kullanımı, uygun olmayanduruş biçimi, uzun süre ekranlı araç karşısında ara vermeden çalışma, aşırı iş yüküduygusu, zihinsel yorgunluk ve stres ile gürültü, ısı, nem ve aydınlatmanın neden olduğu olumsuzluklarının tümü

ü  Çalışma merkezi : Operatörün oturduğu sandalye, ekranlı aracın konulduğu masa,bilgi kayıt ünitesi, monitör, klavye, yazıcı, telefon, faks, modem ve benzeri aksesuar veekranlı araçla ilgili tüm donanımların tamamının veya bir kısmının bulunduğu çalışma yeri

ü   Ekranlı araçlarla çalışanlara verilecek Eğitim, özellikle aşağıdaki konuları içerecektir;

• Zorlayıcı travmalar ve korunma yolları,

• Doğru oturuş,

• Gözlerin korunması,

• Gözleri en az yoran yazı karakterleri ve renkler,

• Çalışma sırasında gözleri kısa sürelerle dinlendirme alışkanlığı,

• Gözlerin, kas ve iskelet sisteminin dinlendirilmesi,

• Ara dinlenmeleri.

ü  Aşağıdaki durumlarda işçilerin göz muayeneleri yapılacaktır;

• ekranlı araçlarla çalışmaya başlamadan önce,

• düzenli aralıklarla ve

• ekranlı araçla çalışmalardan kaynaklanacak görme zorluğu olduğunda.

ü  EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDAARANACAK ASGARİ GEREKLER

1.Ekipman

Bu tür ekipmanın kullanımı işçiler için risk kaynağı olmayacaktır.

·         Monitör

·          Klavye

·          Çalışma masası veya çalışma yüzeyi

·          Çalışma sandalyesi

2. Çalışma ortamı

a) Gerekli alan: çalışma merkezi yeterli genişlikte olacak ve uygun şekilde düzenlenecektir.

 b) Aydınlatma:Operatörün gereksinimleri ve yapılan işin türü dikkate alınarak uygun aydınlatma şartları sağlanacak, arka planla ekran arasında uygun kontrast bulunacaktır

 c) Yansıma ve parlama:Pencereler, açıklıklar ve benzeri yerler, saydam veya yarı saydam duvarlar

ve parlak renkli cisim ve yüzeylerden ekran üzerine direk ışık gelmeyecek ve mümkünse yansımalar önlenecektir.

 d) Gürültü:Çalışma merkezlerinde kullanılan ekipmanların gürültüsü çalışanların dikkatini dağıtmayacak ve karşılıklı konuşmayı engellemeyecek düzeyde olacaktır

e) Isı : Çalışma merkezindeki ekipmanlar çalışanları rahatsız edecek düzeyde ortama ısı vermeyecektir

f) Radyasyon :Çalışma merkezindeki görünür ışık dışındaki tüm radyasyonların sağlığazarar vermeyecek düzeylerde olması için gerekli önlemler alınacaktır.

g) Nem :Çalışma ortamındaki nemin uygun düzeyde olması sağlanacak ve bu düzeykorunacaktır.

3.Bilgisayar programları

Programlar işe uygun olacaktır. Operatörün bilgisi dışında programlara müdahale edilemeyecektir.

ü  MKİH risk etkenleri işle ilgili ve kişisel olarak ikiye ayrılmaktadır

İş İle İlgili Risk Etkenleri

Ø  Fiziksel risk etkenleri: Tekrarlamalı, zorlamalı ve aşırı güçharcamalı hareketler, statik vücut pozisyonları, kötü postür,vücudun ve kolların yanlış vücut mekanikleriyle kullanımı,alışılmamış iş aktiviteleri, lokalize temasa bağlı streslerdir.

Ø  Ergonomik risk etkenleri: İş istasyonunda, oturma yerinin,masanın, ekranın, klavyenin ve “mouse”un yüksekliğinin vekullanımının çalışana uygun olmaması, aydınlatma ve sıcaklığınyetersiz olması gibi etkenlerdir.

Ø  Psikososyal risk etkenleri: İş memnuniyetsizliği, iş monotonluğu,yetersiz denetçi ve iş arkadaşı desteği, ağır iş yükü, sorumluluğu vebaskısı altında çalışma, yetersiz iş organizasyonu gibi etkenlerdir.

Kişisel Risk Etkenleri

MKİH oluşumunda cinsiyet, yaş, kondisyon ve sigara içimi gibi kişisel etkenlerdir.

Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik yayımlandığı tarihte faaliyette olan çalışma merkezlerinin en fazla 2 yıl içinde Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilmeleri zorunludur

ÇALIŞMA YAŞAMINDA ÖZEL RİSK GRUPLARI

ÇALIŞMA YAŞAMINDA ÖZEL RİSK GRUPLARI

ü  T.C. Anayasa’ sında Madde 50: “Kimsenin yaşına uygun olmayan işlerde çalıştırılmayacağı” ve “çocukların, kadınların ve sakatların çalışma hayatı bakımından özel olarak korunması gerektiği” şeklinde hüküm vardır.

ü  İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde konu ile ilgili olarak

Madde 15 : “Kadınlar, çocuklar, yaşlılar, özürlüler ve diğer hassas risk grupları, özellikle bunları etkileyen tehlikelere karşı korunurlar.” hükmü yer almaktadır.

ü  İş sağlığı ve güvenliğinde alanında risk grupları

·         Kadın İşçiler

Ø  4857 sayılı İş Kanunu, kadınların genel olarak ağır ve tehlikeli işlerde, yer altı ve su altı işlerinde  çalışamayacaklarını hükme bağlamıştır.

Ø  Kadın işçilerin, gece postalarında çalıştırılabilmeleri için, işe başlamadan önce işyeri hekimi, işyeri ortak sağlık birimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, Hükümet veya belediye doktorlarına muayene ettirilerek, çalışmalarına engel bir durumun olmadığına dair sağlık raporlarının alınması şarttır.

Ø  Bu işçilerin muayeneleri her altı ayda bir tekrarlanır.

Ø  Hamile kadın işçiler hamilelikleri süresince istemezlerse, yeni doğum yapmış işçiler doğumu izleyen sekiz haftalık süre boyunca,emziren işçiler doğumu izleyen altı ay boyunca gece çalıştırılamazlar. Hekim raporu ile bu süre uzatılabilir.

Ø  Hamile, yeni doğum yapmış ve emziren işçiler günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz.

Ø  Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.İşçinin  hafif işte çalıştırılması  mümkün değilse, işçinin isteğine bağlı olarak ücretsiz izinli sayılması sağlanır

Ø  Hamile işçinin, ani darbelere, sarsıntıya, uzun süreli titreşime maruz kalacağı işlerde çalıştırılmaları yasaktır.Hamile işçinin kişisel koruyucular kullansa dahi, 80 dBdaha az gürültülü yerde çalışması sağlanır.

Ø  Kadın işçilere, bir yaşından küçük çocuklarını emzirebilmeleri için günde toplam bir buçuk sat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.

·         Özürlü İşçiler

Ø  İş Kanunu MADDE 30 – İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç özürlü, kamu işyerlerinde ise yüzde dört özürlü ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.

Ø  Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.

Ø  Yer altı ve su altı işlerinde özürlü işçi çalıştırılamaz ve yukarıdaki hükümler uyarınca işyerlerindeki işçi sayısının tespitinde yer altı ve su altı işlerinde çalışanlar hesaba katılmaz.

Ø  SGK’ca özürlülere erken emeklilik sağlanır

·         Çocuk ve Genç İşçiler

Neden risk grubu ?

Ø  Deneyimsiz

Ø  Fizik gücü az

Ø  Mental gelişme (risk bilinci) yetersiz

Ø  Oyun oynama hevesi

Ø  Horlanma

Ø  İkinci sınıf işler

Değerlendirmeye göre çocuk ve genç işçilerin fiziki veya zihinsel gelişmeleri ile güvenlikleri yönünden risk tespit edilirse, en kısa sürede gerekli tıbbi kontrollerin yapılması gerekmektedir

·          Yaşlı İşçiler

·         Göçmen İşçiler