BİLİRKİŞİ RAPORU

ANKARA CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞI’NA

 

BİLİRKİŞİ RAPORU

 

 02 OCAK 2014                                                                                                                                           

 

SORUŞTURMA NO              : 2013/........                                                          

 

DAVACI                                : KH

MAKTÜL                              : ......... AK (Çalışan-İşçi)

MÜŞTEKİLER                      : 1-.......AK

                                                 2-........AK

ŞÜPHELİ                               : 1-........... SİPAHİOĞLU (Yüksek Mimar-Alt işveren)

                                                 2-........... USTA (Saha Sorumlusu)

                                                 3-...........CAN (Mimar-Şantiye Şefi)

                                                 4-............SOLOK (İş Güvenliği Uzmanı-Sınıfı Dosyada Belirsiz)

SUÇ                                        : Taksirle bir kişinin ölümüne neden olmak                                                             

SUÇ TARİHİ                         : 09.09.2013

SUÇ YERİ                             : Baraj Mahallesi Baraj Caddesi TOKİ ........ Alanı A1/14 Blok

                                                   Altındağ/Ankara   

 

I-OLAY:

 

09.09.2013 günü saat 09.30 sıralarında, Baraj Mahallesi Baraj Caddesi TOKİ....... İnşaat Alanı A1/14 Blok çatısında çalışmakta olan maktul Hüseyin AK’ın 7. Katta düşmesi neticesinde ölümü ile sonuçlanan soruşturma konusu iş kazası meydana gelmiştir.

 

II-BİLİRKİŞİDEN İSTENİLEN:

 

Soruşturma numarası, müşteki, maktul ve şüphelileri açıklanan olayla ilgili olarak resen bilirkişi seçilmem üzerine tarafların kusur oranının tespitine ilişkin rapor istenilmektedir.

 

III-DOSYA KAPSAMINDAKİ KANITLARIN İNCELENMESİ:

 

v  Olay Yeri Görgü Tespit ve Kamera Tutanağı: Mıntıka polisi tarafından tanzim edilen 09.09.2013 günlü tutanakta özetle; “şahsın üzerinde ve düştüğü yerin çevresinde baret ve emniyet kemerinin olmadığı, düştüğü yerin taşlık ve bina atık malzemelerinin bulunduğu bölge olduğu, binanın 7 katlı ve 20 m yüksekliğinde görüldüğü, çatıya çıkıldığında, kapalı olan çatı aralığında girişte sağ tarafta yerde 4 adet emniyet kemeri, 4 adet sarı renkli baret olduğunun görüldüğü, bina üzerinde, yakın çevresinde ve merdiven boyunda iş güvenliği ile ilgili uyarı ve ikaz levhalarının olmadığının görüldüğü” belirtilmiştir.

 

v  Olay Yeri İnceleme Raporu: Ankara Emniyet Müdürlüğü olay yeri inceleme ekibi tarafından tanzim edilen 09.09.2013 günlü raporda özetle; “alınan bilgiye göre inşaatta çatı ustası olarak çalışan .......... AK isimli şahsın saat 09.30 sıralarında inşaatın çatısında çıta indirdikleri esnada ayağının kayarak 7 katlı binanın çatısından zemine düştüğü ve eks olduğu, olay yerinde kalabalık işçi topluluğu ve bölge ekibinin olduğunun görüldüğü, 7 katlı inşaatın yanında üzeri battaniye ve çarşaf ile örtülü sırtüstü yatar vaziyette bir erkek cesedinin olduğunun görüldüğü, cesedin yanında kırmızı renkli şüpheli leke olduğu, üzerinde tişört ve inşaat pantolonu olduğu ve baş kısmının kanlı olduğunun görüldüğü, inşaatın çatısına çıkıldığında; çatı kapısının sağ tarafında emniyet kemerleri, sol tarafında baretlerin olduğunun görüldüğü, çatı üst zeminin OSEBE (ahşap) kaplı olduğu, cesedin bulunduğu taraf çatı uçunda ahşap çıtalarının olduğunun görüldüğü, ölen şahsın mukayese parmak izlerinin alındığı” belirtilmiştir.

 

 

v  Müştekilerden .......... AK İfadesinde Özetle; “Hüseyin AK’ın kardeşi olduğunu, kardeşinin evli olduğunu, Kuzey Ankara Toki inşaat şantiyesinde çalıştığını bildiğini, bugün yani 09.09.2013 günü saat 11.00 sıralarında Hasköy mahallesi ........ inşaat alanında çalıştığı sırada kayınının telefon ile arayarak kardeşi Hüseyin AK’ın inşaatta düştüğünü ve Adli tıpta olduğunu söylediğini, daha sonra Adli tıpa gittiğini, burada kardeşinin hayatını kaybettiğini öğrendiğini, kardeşinin ölümünde ihmali olan kişi ve kişilerden davacı ve şikayetçi olduğunu, uzlaşmak istemediğini” beyan etmiştir.

 

v  Müştekilerden ......... AK İfadesinde Özetle; “eşi ....... AK’ın Kuzey Çevre yolunda yapılmakta olan Toki inşaatlarında ........ İnşaat adlı firmanın işçisi olarak çalıştığını, 09.09.2013 günü saat 06.45 sıralarında eşi ......... AK’ın belirtmiş olduğu adresteki Toki inşaatına çalışmaya gittiğini, aynı gün saat 10.30 sıralarında amcasının telefon ile aradığını, eşinin vefat ettiğini söylediğini, eşinin Adli Tıp Kurumuna götürmüş olduğunu söylediğini, eşinin Toki inşaatının çatısından düşerek vefat etmesinden dolayı çalışmış olduğu .......... İnşaat yetkilisinden davacı ve şikayetçi olduğunu, ayrıca eşinin inşaat çatısından düşmesine sebep olan şahıs yada şahıslar var ise onlardan da şikayetçi olduğunu, uzlaşmak istediğini, tanığının bulunmadığını” beyan etmiştir.

 

v  Şüphelilerden .......... USTA İfadesinde Özetle; “........Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknolojileri İnşaat Emlak San. Tic. Ltd. Şti.’de yaklaşık 2 senedir sigortalı saha sorumlusu olarak çalıştığını, bugün yani 09.09.2013 günü Ostim Sanayi Sitesinde işinin gereği bulunduğunu, telefonda Kuzey Ankara Kentsel Dönüşümde bulunan inşaatlarında iş kazası olduğunu, yani yüksekten düşme olayı olduğunu, ........ AK isimli çalışanın düştüğünü, olay yerinde hayatını kaybettiğini söylediklerini, hayatını kaybeden .......... AK’ın yaklaşık 3 aydır çalıştığını, iş başı yaptırdığında özlük dosyasını ve sigorta işlemlerini yaptırıp iş yaptırdığını, sigorta yönünden herhangi bir eksiğinin bulunmadığını, iş güvenliği belgeleri ve yüksekte çalışırken takacağı baret, paraşüt tipi emniyet kemeri, iş ayakkabısı, ikaz yeleğinin kendisine imza karşılığı teslim edildiğini, bu iş güvenliği ile ilgili kullanması gereken teçhizatların işe başlamadan önce daha sonra işe başlaması yönündeki tedbirlerin taraflarından sağlandığını ve uyarıldığını, ......... AK ve diğer çalışanları teçhizat yönünden zaman zaman iş esnasında takıp takmadıklarını kontrol ettiklerini, takmayan işçileri kesinlikle çalıştırmadıklarını, olayın olduğu gün inşaata hiç gitmediğini, bu nedenle de çatı katında çalışırken teçhizatları takıp takmadıklarını bilmediğini, eğitimler verdiklerini, kendisinin ve firmanın herhangi bir kusurunun bulunmadığını, gerekli tedbirleri aldıklarını, kontrol ve takiplerini yaptıklarını” savunmuştur.

 

v  Şüphelilerden ........ İfadesinde Özetle; “........ iş ortaklı isimli şirkette şantiye şefi olarak çalıştığını, Kuzey Ankara Kentsel Dönüşüm Projesi Toki bloklarında ....... İnşaata ait işyerinde şantiyenin şefi olarak yaklaşık olarak 3 aydır görev yaptığını, bugün yani 09.09.2013 günü Kuzey Ankara Toki blokları içerisinde bulunan şantiye ana binası olarak kullanılan konteynerde bulunduğu esnada aynı gün saat 09.30 sıralarında şantiyede çalışan bir işçinin yanına gelerek inşatta bir işçinin düştüğünü bildirdiğini, o ana kadar haberinin olmadığını, bunun üzerine bir araç bularak olay yerine gittiğini, olay yerine gittiğinde olay nedeniyle ismini öğrendiği hayatını kaybeden ....... AK isimli şahsa kalp masajı yapıldığını, yapmış olduğu kontrollerde hayatını kaybeden ........ AK’ın ......... inşaat şantiyesinde bugüne kadar çalışmadığını, bildirimin yapılmadığını tespit ettiklerini, hayatını kaybeden şahsın bugün firmalarının yapmış olduğu şantiyede bugün çalışmaya başladığını, kendilerine bildirim yapılmadığını, görevli olduğu şantiyede çalışan işçilere gerekli uyarıların yapıldığını, bununla alakalı seminerde verildiğini, aynı zamanda buna uymayan çalışanlara firma olarak ceza kesildiğini, ........ İnşaat adına görev yaptığı sorumluluğundaki inşaat alanında gerekli denetimlerin düzenli olarak yapıldığını, gerekli uyarıların yazılı ve sözlü olarak yapıldığını, kendileri ile çalışan taşeronların sözleşmeleri gereği iş güvenlikleri ve gerekli teçhizatı kendilerinin sağladığını, bundan dolayı hayatını kaybeden ....... AK’ın ölümünden kendisinin ve firmasının sorumluluğunun bulunmadığını” savunmuştur.

 

v  Şüphelilerden .......... SİPAHİOĞLU İfadesinde Özetle; “...... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknolojileri İnşaat Emlak San. Tic. Ltd. Şti. isimli işyerinin sahibi olduğunu, maktul ....... AK’ı tanıdığını, yaklaşık 4 aydır firmasında Kuzey Ankara Projesindeki farklı şantiyelerde dönüşümlü olarak sigortalı işçi olarak çalıştığını, maktülün de içinde bulunduğu ekibin 09.09.2013 günü taşeronluğunu yapmış oldukları ........ İş Ortaklığı şantiyesinde çalışmaya başladığını, aynı gün saat 09.30 sıralarında evinde bulunduğu sırada firmaları şantiye sorumlusu ....... USTA’nın telefonla arayarak şantiyede iş kazası olduğunu söylediğini, hemen aracına binerek şantiyeye geldiğini, maktülün sigortasının eksiksiz yapıldığını, firmada çalışan işçilere işe başladığı zaman ve çalıştığı süre içerisinde iş güvenliği eğitimi ve sağlık kontrollerinin düzenli olarak yapıldığını, maktül ....... AK’a işyerinde çalıştığı sürece can güvenliği için kullanması gereken baret, paraşüt tipi emniyet kemeri, çelik burunlu ayakkabı ve eldiven gibi ekipmanların teslim edilerek tutanak altına alındığını, bunların kullanılması ile ilgili eğitim verildiğini, maktüle ve bütün çalışanlara iş güvenliği için gerekli olan ekipmanların kullanılması yönünde sürekli olarak uyarılarda bulunulduğunu, şantiye içerisinde can güvenliği için gerekli uyarıcı levhaların mevcut olduğunu, ......... İş Ortaklığının İş Güvenlik uzmanlarının da sürekli olarak şantiye içerisinde denetim yaptığını, olayın olduğu yerde güvenlik kamerasının bulunmadığını, olayda tanığının ....... USTA ve firmada çalışan işçiler olduğunu, gerekli olan tüm önlemlerin alındığını, yasal uyarıların yapıldığını, bu olayda kusurunun bulunmadığını” savunmuştur.

 

v  Tanıklardan ....... FİDAN İfadesinde Özetle; “Kuzey Ankara TOKİ Blokları ....... İnşaat alanında çalıştığını, .......... AK isimli şahsı tanıdığını, şahsın kendisi ile aynı yerde yaklaşık 4 aydır çalıştığını, birlikte inşaatın çatısını yaptıklarını, birlikte bugün yani 09.09.2013 günü saat 08.00 sıralarında iş başı yaptıklarını, daha sonra ........ inşaat firmasına ait inşaat alanı içerisinde bulunan A1-14 blokun çatısını yapmak için binanın çatısına birlikte çıktıklarını, yanlarında ....... TARAN, ...... FİDAN, ........ FİDAN’ın bulunduğunu, henüz işbaşı yaptıklarını, bundan dolayı kimsede bir emniyet kemeri takılı bulunmadığını, çatının altında bulunan kısımda çay içmeye inecekleri esnada ....... AK’ın elinde sunta parçasını çatının üzerine bırakayım derken ayağının kaydığını ve dengesini kaybettiğini, inşaat çatısından yere düştüğünü, daha sonra çatıdan aşağıya indiklerini, çatı katında henüz işe başladıkları için herhangi bir emniyet kemerini takmadıklarını, ....... İnşaat tarafından emniyet konusunda kurs verildiğini, aynı zamanda her türlü teçhizatın çatı katında mevcut olduğunu, ........ AK’ın emniyet kemerinin takılı olmadığını ve ayağı kayarak inşaattan düştüğünü” beyan etmiştir.

 

v  Tanıklardan ....... TARAN ve ........ FİDAN aynı beyanda bulunmuşlardır.

 

v  İşe Giriş Bildirgesi: ....... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknik İnşaat San. Tic. Ltd. Şirketi tarafından maktüle ait işe giriş bildirgesini 03.05.2013 tarihinde Kuruma verdiği incelenmiştir.

 

v  Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi ve Adres-Sağlık Durumu Beyan Formu: Maktül ...... AK ve ...... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknik İnşaat San. Tic. Ltd. Şirketi İdari işler yetkisi tarafından tanzim edilen formda özetle; “ağır ve tehlikeli işte çalışmaya yönelik herhangi bir sağlık probleminin olmadığı, 03.05.2013 tarihli geçici süreli iş sözleşmesi ile çalışmakta olduğu ...... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknik İnşaat San. Tic. Ltd. Şirketi firmasındaki çalışmalarında beyanları dolayısıyla ortaya çıkabilecek idari ve hukuki tüm sorumlulukların tarafına ait olduğu, sözleşmenin 5. maddesinde yapılacak işin konusunun; bina çatı uygulamaları, 8. maddesinde; haftalık çalışma süresinin en çok 45 saat, 9. maddesinde; günlük toplam çalışma süresi 11 saati aşmamak şartı ile yılda 270 saate kadar fazla çalışma yaptırılabileceği, 13. maddesinde; işçinin işyerinde çalışma mevzuatı ve işveren tarafından belirlenmiş bulunan çalışma şartlarına, iş disiplinine, iş sağlığı ve güvenliği kurallarına, işveren tarafından çıkartılmış ve çıkartılacak olan yönetmelik, genelge, sirküler, talimat gibi düzenlemelere uymayı kabul ve taahhüt ettiği belirtilmiştir.

 

v  Kişisel Koruyucu Malzeme Teslim Tesellüm Formu: Şüphelilerden ....... USTA tarafından maktül çalışana baret, emniyet kemeri, çelik burunlu ayakkabı ve eldiven verildiğine dair kişisel koruyucu malzeme teslim ve tesellüm formu soruşturma dosyasında mevuttur.

 

v  İş Güvenliği Eğitim Sertifikası ve Formu: Şüphelilerden İş Güvenliği Uzmanı (Sınıf Belirsiz) ....... SOLOK tarafından 14.06.2013 tarihinde maktülün de içerisinde yer aldığı, 10 kişiye eğitim verildiğine ilişkin form ile maktül ....... AK’ın 2 saat süreyle iş sağlığı ve güvenliği temel eğitimi, mevzuatları eğitimi, iş kazaları ve korunma yolları eğitimi, kişisel koruyucu donanımlar kullanma ve bakım eğitimi, ağır kaldırma ve yangından korunma yolları eğitimi, mesleki riskler ve korunma yolları eğitimi, yangın eğitimi ve korunma yolları eğitimine ilişkin iş güvenliği eğitim sertifikası mevcuttur.

 

IV-KANITLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KUSUR ORANLARININ BELİRLENMESİ:

 

v  Şüphelilerden ....... SİPAHİOĞLU’nun sahibi olduğu ...... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknolojileri İnşaat Emlak San. Tic. Ltd. Şti.’nin alt işvereni olduğu ...... İş Ortaklığının işvereni olduğu Baraj Caddesi TOKİ Konutları A1/14 Blok 7. Katta düşen işçi ....... AK’ın ölümü ile sonuçlanan olay, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 13. maddesine göre iş kazasıdır. Olayın oluş şekli ile dosya kapsamındaki tüm belgelerin incelenmesi neticesinde tarafların kusur oranları aşağıdaki arz edilen biçimde belirlenmiştir: 

 

v  Soruşturma konusu olay iş kazası olduğundan;

 

Ø İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar (20.06.2012 gün ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 4. maddesi).

 

Ø İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar. Bu eğitim özellikle; işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi hâlinde veya yeni teknoloji uygulanması hâlinde verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır (20.06.2012 gün ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 17. maddesi).

 

Ø Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür. Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır: a) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek. b) Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak. c) İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek. ç) Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak. d) Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak (20.06.2012 gün ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 19. maddesi).

 

Ø Yüksekten düşmeler, özellikle yeterli yükseklikte sağlam korkuluklarla veya aynı korumayı sağlayabilen başka yollarla önlenecektir. Korkuluklarda en az; bir trabzan, orta seviyesinde bir ara korkuluk ve tabanında eteklik bulunacaktır. Yüksekte çalışmalar ancak uygun ekipmanlarla veya korkuluklar, platformlar, güvenlik ağları gibi toplu koruma araçları kullanılarak yapılacaktır. İşin doğası gereği toplu koruma önlemlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı hallerde, çalışma yerine ulaşılması için uygun araçlar sağlanacak, çalışılan yerde vücut tipi emniyet kemeri veya benzeri güvenlik yöntemleri kullanılacaktır. Yükseklik veya eğimin belirlenen değerleri aşması halinde; işçilerin, aletlerin veya diğer nesne veya malzemelerin düşmesini veya herhangi bir riski önlemek için toplu koruyucu önlemler alınacaktır. İşçilerin çatı üzerinde veya kenarında veya kırılgan malzemeden yapılmış herhangi bir yüzey üzerinde çalışmak zorunda olduğu hallerde; kırılgan maddeden yapılmış yüzeyde dalgınlıkla yürümelerini veya yere düşmelerini önleyecek önlemler alınacaktır (Olay sırasında yürürlükte bulunan 23.12.2003 gün ve 25325 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliğinin EK: IV/Bölüm II, 5. ve 14. maddesi).

 

Ø İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri ile ilgili; Programların hazırlanması ve uygulanmasını, Eğitimler için uygun yer, araç ve gereçlerin temin edilmesini, Çalışanların bu programlara katılmasını, Program sonunda katılanlar için katılım belgesi düzenlenmesini sağlar. İşveren, geçici iş ilişkisi kurulan diğer işverene Kanunun 16 ncı maddesinin birinci fıkrasındaki hususlar ile ilgili bilgi verir; geçici iş ilişkisi kurulan işveren bu konular hakkında çalışanlarına gerekli eğitimin verilmesini sağlar. 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde, alt işverenin çalışanlarının eğitimlerinden, asıl işveren alt işverenle birlikte sorumludur. İşveren, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanları işe başlatamaz. Çalışanlara verilecek eğitimler, çalışanların işe girişlerinde ve işin devamı süresince belirlenen periyotlar içinde; Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat, Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat, Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat olarak her çalışan için düzenlenir. Birinci fıkrada belirtilen eğitim sürelerinin Ek-1’de yer alan konulara göre dağıtımında işyerinde yürütülen faaliyetler esas alınır. Eğitim sürelerinin bütün olarak değerlendirilmesi esas olmakla birlikte dört saat ve katları şeklinde işyerindeki vardiya ve benzeri iş programları da dikkate alınarak farklı zaman dilimlerinde de değerlendirilebilir. Eğitimin verimli olması için, eğitime katılacakların ihtiyacı olan konuların seçilmesine özen gösterilir. Eğitim, çalışanların kolayca anlayabileceği şekilde teorik ve uygulamalı olarak düzenlenir. Eğitimler çalışanlara bireysel ya da gruplar halinde uygulanabilir. Çalışanların, iş sağlığı ve güvenliği konusunda sahip olması gereken bilgi, beceri, davranış ve tutumlarının ayrı ayrı ve ölçülebilir bir biçimde ortaya konması esastır. İşverenin kendi belirleyeceği bir yöntem ile bireysel seviye tespiti yapılarak çalışanların eğitim öncesi seviyesi ve Ek-1’de yer alan konular dışında almaları gereken eğitimler belirlenir. İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri; çalışanlarda iş sağlığı ve güvenliğine yönelik davranış değişikliği sağlamayı ve eğitimlerde aktarılan bilgilerin öneminin çalışanlarca kavranmasını amaçlar. Verilen eğitimin sonunda ölçme ve değerlendirme yapılır. Değerlendirme sonuçlarına göre eğitimin etkin olup olmadığı belirlenerek ihtiyaç duyulması halinde, eğitim programında veya eğiticilerde değişiklik yapılır veya eğitim tekrarlanır. Çalışanlara işe başlamadan önce verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri hariç olmak üzere, Ek-1’de birinci bölümde belirtilen genel konular işverence gerekli ve yeterli sistemin kurulması halinde uzaktan eğitim şeklinde verilebilir. EK-1 Eğitim konuları;  1. Genel konular; a) Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler, b) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları, c) İşyeri temizliği ve düzeni, ç) İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar. 2. Sağlık konuları; a) Meslek hastalıklarının sebepleri, b) Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması, c) Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri, ç) İlkyardım. 3. Teknik konular; a) Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri, b) Elle kaldırma ve taşıma, c) Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma, ç) İş ekipmanlarının güvenli kullanımı, d) Ekranlı araçlarla çalışma, e) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri, f)İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması,  g) Güvenlik ve sağlık işaretleri, ğ) Kişisel koruyucu donanım kullanımı, h) İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü, ı) Tahliye ve kurtarma (15.05.2013 gün ve 28648 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 5. 11. 12. maddesi ve EK-1).

 

Ø İşveren, 5, 6 ve 7 nci maddelerde belirtilen koşulları sağlayan kişisel koruyucu donanımlar, Ek-3’te belirtilen işlerde ve benzeri işlerde, toplu korunma yöntemleri ile risklerin önlenemediği veya tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılır. Ek-1’de örneği verilen tabloya göre riskler değerlendirilir ve çalışanların sağlık ve güvenliği yönünden kişisel koruyucu donanım kullanılması gereken durumlar belirlenir. İşveren Ek-2’de belirtilen kişisel koruyucu donanımlardan gerekli olanları sağlar. Çalışanların bu kişisel koruyucu donanımları uygun şekilde kullanmaları için her türlü önlemi alır (02.07.2013 gün ve 28695 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesi).

 

Ø İş güvenliği uzmanları, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür: a) Rehberlik; 1) İşyerinde yapılan çalışmalar ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak tasarım, makine ve diğer teçhizatın durumu, bakımı, seçimi ve kullanılan maddeler de dâhil olmak üzere işin planlanması, organizasyonu ve uygulanması, kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini, kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için işverene önerilerde bulunmak. 2) İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili alınması gereken tedbirleri işverene yazılı olarak bildirmek, 3) İşyerinde meydana gelen iş kazası ve meslek hastalıklarının nedenlerinin araştırılması ve tekrarlanmaması için alınacak önlemler konusunda çalışmalar yaparak işverene önerilerde bulunmak. 4) İşyerinde meydana gelen ancak ölüm ya da yaralanmaya neden olmayan, ancak çalışana, ekipmana veya işyerine zarar verme potansiyeli olan olayların nedenlerinin araştırılması konusunda çalışma yapmak ve işverene önerilerde bulunmak. b) Risk değerlendirmesi; 1) İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda işverene önerilerde bulunmak ve takibini yapmak. c) Çalışma ortamı gözetimi; 1) Çalışma ortamının gözetiminin yapılması, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı gereği yapılması gereken periyodik bakım, kontrol ve ölçümleri planlamak ve uygulamalarını kontrol etmek. 2) İşyerinde kaza, yangın veya patlamaların önlenmesi için yapılan çalışmalara katılmak, bu konuda işverene önerilerde bulunmak, uygulamaları takip etmek; doğal afet, kaza, yangın veya patlama gibi durumlar için acil durum planlarının hazırlanması çalışmalarına katılmak, bu konuyla ilgili periyodik eğitimlerin ve tatbikatların yapılmasını ve acil durum planı doğrultusunda hareket edilmesini izlemek ve kontrol etmek. ç) Eğitim, bilgilendirme ve kayıt; 1) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin ilgili mevzuata uygun olarak planlanması konusunda çalışma yaparak işverenin onayına sunmak ve uygulamalarını yapmak veya kontrol etmek. 2) Çalışma ortamıyla ilgili iş sağlığı ve güvenliği çalışmaları ve çalışma ortamı gözetim sonuçlarının kaydedildiği yıllık değerlendirme raporunu işyeri hekimi ile işbirliği halinde EK-2’deki örneğine uygun olarak hazırlamak. 3) Çalışanlara yönelik bilgilendirme faaliyetlerini düzenleyerek işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek. 4) Gerekli yerlerde kullanılmak amacıyla iş sağlığı ve güvenliği talimatları ile çalışma izin prosedürlerini hazırlayarak işverenin onayına sunmak ve uygulamasını kontrol etmek. d) İlgili birimlerle işbirliği; 1) İşyeri hekimiyle birlikte iş kazaları ve meslek hastalıklarıyla ilgili değerlendirme yapmak, tehlikeli olayın tekrarlanmaması için inceleme ve araştırma yaparak gerekli önleyici faaliyet planlarını hazırlamak ve uygulamaların takibini yapmak. 2) Bir sonraki yılda gerçekleştirilecek iş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili faaliyetlerin yer aldığı yıllık çalışma planını işyeri hekimiyle birlikte hazırlamak. 3) Bulunması halinde üyesi olduğu iş sağlığı ve güvenliği kuruluyla işbirliği içinde çalışmak, 4) Çalışan temsilcisi ve destek elemanlarının çalışmalarına destek sağlamak ve bu kişilerle işbirliği yapmak (29.12.2012 gün ve 28512 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 9. maddesi).

 

v  Yüce Yargıtay’ın içtihatlarında da belirtildiği gibi, işveren, işyerinde geniş anlamda doğmuş ve doğabilecek tüm tehlikeleri önlemek zorundadır. İşveren, günümüz bilim ve teknolojisinin öngördüğü önlemleri dahi almakla yükümlüdür, çalışan kimsenin iş güvenliği işçinin kendi dikkatine bırakılamaz. İşçiler çalışırken taksirli eylemlerden kaçınarak iş sağlığı ve güvenliği hakkındaki usul ve koşullara uymakla yükümlüdürler.

 

v  Şüphelilerden ........ SİPAHİOĞLU maktulün çalışmış olduğu ...... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknolojileri İnşaat Emlak San. Tic. Ltd. Şti.’nin sahibi olup şirketi alt işveren olarak ........ İş Ortaklığının çatı yapım işlerini üstlenmiştir. Şüpheli her ne kadar savunmasında; firmada çalışan işçilere işe başladığı zaman ve çalıştığı süre içerisinde iş güvenliği eğitimi ve sağlık kontrollerinin düzenli olarak yapıldığını, maktül ....... AK’a işyerinde çalıştığı sürece can güvenliği için kullanması gereken baret, paraşüt tipi emniyet kemeri, çelik burunlu ayakkabı ve eldiven gibi ekipmanların teslim edilerek tutanak altına alındığını, bunların kullanılması ile ilgili eğitim verildiğini, maktüle ve bütün çalışanlara iş güvenliği için gerekli olan ekipmanların kullanılması yönünde sürekli olarak uyarılarda bulunulduğunu, şantiye içerisinde can güvenliği için gerekli uyarıcı levhaların mevcut olduğunu, ........ İş Ortaklığının İş Güvenlik uzmanlarının da sürekli olarak şantiye içerisinde denetim yaptığını, gerekli olan tüm önlemlerin alındığını, yasal uyarıların yapıldığını, bu olayda kusurunun bulunmadığını beyan etmiş ise de, maktule yeterli bir eğitimin ve özellikle kişisel koruyucu donanımların nasıl kullanılması gerektiği konusunda verilmediği, olayın meydana geldiği gün iş değişikliği olmasına rağmen yenileme eğitimi verilmediği, en az bir defada 4 saat verilmesi gereken eğitimin sadece işe girişte 2 saat olarak verildiği, iş değişikliği esnasında işçilerin yeni başladıkları işte ne işveren ve nede yetkilendirmiş olduğu diğer şüpheli ........ USTA’nın işyerinde bulunmadığı, iş alanında herhangi bir uyarı ve ikaz levhasının bulunmadığı, kişisel koruyucuların kullanılmadığı ve denetiminin yapılmadığı dosya kapsamındaki olayı yeri görgü tutanağı, resim ve ifadelerden anlaşılmaktadır. Şüphelilerden ......... SİPAHİOĞLU’nun çalışanlara yeterli eğitimi vermeden işe başlatması, iş değişikliği nedeniyle yenileme eğitimini vermemesi, çalışanların kişisel koruyucu kullanıp kullanmadığını denetlememesi, işyerinde denetim ve gözetim görevini yerine getirmemesi nedeniyle olayda birinci derecede asli kusurludur.

 

v  Şüphelilerden ......... USTA maktulün çalışmış olduğu ...... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknolojileri İnşaat Emlak San. Tic. Ltd. Şti.’de saha sorumlusu olarak çalışmaktadır. Şüpheli savunmasında; iş güvenliği belgeleri ve yüksekte çalışırken takacağı baret, paraşüt tipi emniyet kemeri, iş ayakkabısı, ikaz yeleğinin kendisine imza karşılığı teslim edildiğini, bu iş güvenliği ile ilgili kullanması gereken teçhizatların işe başlamadan önce daha sonra işe başlaması yönündeki tedbirlerin taraflarından sağlandığını ve uyarıldığını, ....... AK ve diğer çalışanları teçhizat yönünden zaman zaman iş esnasında takıp takmadıklarını kontrol ettiklerini, takmayan işçileri kesinlikle çalıştırmadıklarını, olayın olduğu gün inşaata hiç gitmediğini, bu nedenle de çatı katında çalışırken teçhizatları takıp takmadıklarını bilmediğini, eğitimler verdiklerini, kendisinin ve firmanın herhangi bir kusurunun bulunmadığını belirtmiş ise de, maktulün 7 katlı olan binanın çatısına çıkarken herhangi bir kişisel koruyucu kullanmadığı dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Şüphelinin saha sorumlusu olarak iş değişikliği yapılan gün işçilerin kişisel koruyucu takıp takmadıklarını denetlememesi, gerekli güvenlik önlemleri ve tedbirleri almaması, saha sorumlusu olarak denetim ve gözetim görevini yerine getirmemesi nedeniyle olayda birinci derecede asli kusurludur.

 

v  Şüphelilerden ....... SOLOK’un maktulün çalışmış olduğu ...... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknolojileri İnşaat Emlak San. Tic. Ltd. Şti.’nin İş Güvenliği Uzmanı olduğu dosya kapsamından anlaşılmaktadır. Şüpheli tarafından çalışanlara eğitim verildiğine ilişkin belgeler dosyada mevcuttur. Şüphelinin henüz ifadesi alınmamıştır. Şüphelinin İş Güvenliği Uzmanı olarak çalışanlara bir defada en az 4 saat vermesi gereken eğitimi yeterli olarak vermediği, yönetmeliğe aykırı olarak 2 saat eğitim vermekle yetindiği, çalışma ortamını kontrol etmediği, gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerini almadığı dosya kapsamında anlaşılmaktadır. Şüphelilerden ...... SOLOK’un İş Güvenliği Uzmanı olarak çalışanlara yeterli eğitim vermemesi, çalışma ortamını kontrol etmemesi, uygun olmayan durumları işverene bildirmemesi, gerekli güvenlik önlemleri ve tedbirleri almaması, denetim ve gözetim görevini yerine getirmemesi nedeniyle olayda birinci derecede asli kusurludur.

 

v  Şüphelilerden ...... CAN ....... İş Ortaklı isimli şirkette şantiye şefi olarak çalışmaktadır. ....... İş Ortaklığı maktulün çalışmış olduğu ....... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknolojileri İnşaat Emlak San. Tic. Ltd. Şti.’nin işverenidir. Şüpheli her ne kadar savunmasında; yapmış olduğu kontrollerde hayatını kaybeden ....... AK’ın ...... inşaat şantiyesinde bugüne kadar çalışmadığını, bildirimin yapılmadığını tespit ettiklerini, hayatını kaybeden şahsın bugün firmalarının yapmış olduğu şantiyede bugün çalışmaya başladığını, kendilerine bildirim yapılmadığını, görevli olduğu şantiyede çalışan işçilere gerekli uyarıların yapıldığını, bununla alakalı seminerde verildiğini, aynı zamanda buna uymayan çalışanlara firma olarak ceza kesildiğini, ....... İnşaat adına görev yaptığı sorumluluğundaki inşaat alanında gerekli denetimlerin düzenli olarak yapıldığını, gerekli uyarıların yazılı ve sözlü olarak yapıldığını, kendileri ile çalışan taşeronların sözleşmeleri gereği iş güvenlikleri ve gerekli teçhizatı kendilerinin sağladığını, bundan dolayı hayatını kaybeden ....... AK’ın ölümünden kendisinin ve firmasının sorumluluğunun bulunmadığını belirtmiş ise de, şüphelinin şantiye şefi olduğu inşaat alanında hangi işçilerin ne zaman ve ne şekilde başlayacağını bilmesi gerekmektedir. Buna göre, gerekli tedbirleri alması, alt işveren ile birlikte çalışanlara eğitim vermesi gerekmektedir. Şüphelinin sorumlu olduğu inşaatta herhangi bir uyarı ve ikaz levhasının bulunmadığı olay yeri görgü ve tespit tutanağında anlaşılmaktadır. Şüphelilerden ........ CAN’ın iş değişikliği nedeniyle yenileme eğitimini vermemesi, çalışanların kişisel koruyucu kullanıp kullanmadığını denetlememesi, işyerinde denetim ve gözetim görevini yerine getirmemesi nedeniyle olayda birinci derecede asli kusurludur.

 

v  Maktul ....... AK, ...... Çatı Cephe Sistemleri Mimarlık ve Yapı Teknolojileri İnşaat Emlak San. Tic. Ltd. Şti.’de işe giriş bildirgesine göre metal çatı işçisi olarak çalışmaktadır. Şüpheliye kişisel koruyucu donanımların verildiğine ilişkin tutanak dosyada mevcuttur. Maktulün kendisine verilmiş olan ve olay yerinde bulunan kişisel koruyucu donanımları kullanmadan çatıya çıktığı olayın oluş şeklinden anlaşılmaktadır. Maktulün ...... AK’ın kendisine verilmiş olan kişisel koruyucu donanımları kullanmaması, buna rağmen can güvenliği yönünden gerekli tedbirleri almadan çatıya çıkması, dikkatsiz ve tedbirsiz davranışlarının sonucu olarak ölümüne neden olduğu olayda ikinci derecede tali kusurludur.

 

V-SONUÇ VE KANAAT: Değerlendirme bölümünde açıklanan nedenlerden dolayı olayda; 

 

1-Şüpheli ...... SİPAHİOĞLU’nun 1. derecede ASLİ KUSURLU olduğu,

 

2-Şüpheli ....... USTA’nın 1. derecede ASLİ KUSURLU olduğu,

 

3-Şüpheli ....... SOLOK’un 1. derecede ASLİ KUSURLU olduğu,

 

4-Şüpheli ....... CAN’ın 1. derecede ASLİ KUSURLU olduğu,

 

5-Maktul ....... AK’ın 2. derecede TALİ KUSURLU olduğu,

 

Sonuç ve kanaatiyle tanzim olunan işbu raporu Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının takdirlerine saygıyla arz ederim.