ULUSAL VE ULUSLARARASI
KURULUŞLAR
Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi
ü Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planında; iş
sağlığı ve güvenliği önlemleriningeliştirilerek iş sağlığı ve güvenliğine
ilişkin ölçüm, meslek hastalıklarınınortaya çıkartılması, işyeri hekimliği,
danışmanlık, eğitim hizmetleri, meslekhastalıkları hastaneleri, denetim vb.
hizmetlerin yeniden yapılandırılarakgeliştirilmesi amaç ve politika olarak yer
almaktadır
ü 02/2005 tarih ve 755 sayılı onayı ile
"Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi’’ kurulmuştur.
ü Konsey, sosyal taraflar (işçi ve işveren
sendikaları), ilgili kamukurumları, üniversiteler, sivil toplum kuruluşları,
ilgili diğer kurum vekuruluş temsilcilerinden oluşur.
ü Konsey, iki önemli belge kabul etmiştir.
Bunlardanbiri Konseyin çalışma yönergesidir; diğeri de 2006-2008 yılında iş
sağlığıgüvenliği alanında yürütülecek eylemlerin ana çerçevesini verecek
olanulusal eylem planıdır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı
ü 1936’ da 3008 sayılı ilk İş Kanunu uyarınca iktisat bakanlığının
bünyesinde İş İdaresi olarak kuruldu.
ü 1945’ de Çalışma Bakanlığı kuruldu.
ü 1971’ de 1475 sayılı İş Kanunu çıkarıldı.
ü 1974’ de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı oldu.
ü 1974’ de İşçi sağlığı ve güvenliği tüzüğü yayınlandı.
ü 2000’ de İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü Kuruldu.
ü 2003’ de 4857 sayılı İş Kanunu Çıkarıldı.
ü 2003’ de YODÇEM, Eğitim ve Araştırma Merkezi ÇASGEM’e dönüştürüldü.
ü 2003’ de İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) yönetmeliği yayınlandı.
ü 28 Mart 2006’ da Danıştay TMMOB’ nin itirazı üzerine İSG yönetmeliği ile
ilgili yürütmeyi durdurma kararı verdi..
ü 12 Mayıs 2008’ de 5763 sayılı kanunla 4857 sayılı kanunun İSG ile
maddelerinde değişiklik yapılarak bazı konular yeniden tanımlandı
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
ü Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliğinin
sağlanması görevi, 1945 yılında kurulan Çalışma Bakanlığı bünyesinde İşçi
Sağlığı Genel Müdürlüğüne verilmiştir.
ü Denetim hizmetlerinin bir başka birimde
örgütlenmesi nedeniyle Genel Müdürlük, 1983 tarihinde İşçi Sağlığı Daire
Başkanlığına dönüştürülmüştür.
ü İşçi Sağlığı Daire Başkanlığı, 04/10/2000 tarihinde İŞ SAĞLIĞI VE
GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ olarakyeniden
teşkilatlandırılmıştır
ü İş Sağlığı Ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün Görevleri;
·
İş sağlığı ve
güvenliği konularında, mevzuatın uygulanmasını sağlamak ve mevzuat çalışması
yapmak,
·
Ulusal politikaları
belirlemek ve bu politikalar çerçevesinde programlar hazırlamak,
·
Ulusal ve
uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
·
Etkin denetim
sağlamak amacıyla gerekli önerilerde bulunmak ve sonuçlarını izlemek,
·
Standart çalışmaları
yapmak, normlar hazırlamak ve geliştirmek, ölçüm değerlendirme, teknik kontrol,
eğitim, danışmanlık, uzmanlık ve bunları
yapan kişi ve kuruluşları inceleyerek değerlendirmek ve yetki vermek,
·
Kişisel
koruyucuların ve makine koruyucularının imalatını yapacak kişi ve kuruluşlara
yetki vermek, ithal edilecek kişisel koruyucuların ve makine koruyucularının standartlara uygunluğunu ve
bu hususlarda usul ve esasları belirlemek
·
İş sağlığı ve
güvenliği ile iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi konularında
inceleme ve araştırma çalışmalarını planlayıp programlamak ve uygulanmasını
sağlamak,
·
Faaliyet
konuları ile ilgili yayım ve dokümantasyon çalışmaları yapmak ve istatistikleri
düzenlemek,
·
Mesleki eğitim
görenler, rehabilite edilenler, özel risk grupları ve kamu hizmetlerinde
çalışanlar da dahil olmak üzere tüm çalışanların iş kazaları ve meslek
hastalıklarına karşı korunmaları amacıyla gerekli çalışmaları yaparak
tedbirlerin alınmasını sağlamak,
·
İş Sağlığı ve
Güvenliği Merkezi ve Bölge Laboratuvarlarının çalışmalarını düzenlemek,
yönetmek ve denetlemek
·
İş sağlığı ve
güvenliği bilincinin oluşturulması,
·
İş sağlığı ve
güvenliği ile ilgili düzenlemeleri çağdaş bir temele oturtmak ve günümüz
teknolojisine cevap verecek yeterliliğe ulaştırmak,
·
Özellikle KOBİ’lere
yönelik olarak iş sağlığı ve güvenliği alanındadanışmanlık hizmeti verilmesi,
·
Eğitici,
özendirici, yol gösterici faaliyetlerde bulunulması,
·
İşyeri ortam
ölçümlerinin, inceleme ve araştırma faaliyetlerinin nicelikve niteliklerinin
artırılması
·
Uluslararası
kuruluşlarla işbirliği ve ortak çalışma alanlarınınoluşturulması
·
İş kazaları ve
meslek hastalıkları konusunda veri tabanı oluşturulmasıamacıyla gelişmiş bir
kayıt bildirim sistemi hazırlanması
·
İş kazaları ve
meslek hastalıkları vakalarının minimum düzeyeindirilmesi
İSGÜM
ü İSGÜM, Türk Hükümeti ve Uluslararası
Çalışma Örgütü (ILO) arasında yapılananlaşmayla Uluslararası Çalışma
Koşullarını ve Çevresini İyileştirme Programı(PIACT)
çerçevesinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı veGüvenliği
Genel Müdürlüğünün alt birimi olarak 1968 yılında kurulmuştur.
ü İSGÜM’ ün Görev
ve Amaçları
·
İş sağlığı ve Güvenliği alanında verilen
ölçüm ve analiz hizmetleri sunmak,
·
Sağlıklı ve güvenli iş ortamında, ulusal
mevzuata uygun, ulusal veuluslararası standartlarda hizmet vermek,
·
İşyeri ortamının sağlık ve güvenlik
açısından taşıdığı riskler konusundaaraştırmalar yapılması, fiziksel maruziyet
ölçülmesi ve bu konuda metod vestratejiler geliştirilmesi,
·
Risk değerlendirilmesi, ergonomi, ve
kişisel koruyucu donanımlarkonusunda bilgilendirme ve İSGÜM Müdürlüğü
hizmetleri kapsamında,merkez Labaratuarlarında yapılan gürültü, titreşim,
aydınlatma, termal
konfor şartları ve toz ölçümü işlemlerinin
düzenli bir şekilde yapılması faaliyetlerini yürütmek,
·
Deney Sonuç Raporları’ nın teknik
yeterliliğini kontrol ederek onaylamak
İş Teftiş Kurulu Başkanlığı
ü 28.8.1979 tarihinde çıkarılan İş Teftiş
Tüzüğü ile İş Teftiş Kurulu Başkanlığı fiilen kurulmuştur
ü Ülkemizde dayanağını TBMM tarafından
onaylanan uluslararası birsözleşmeden alan tek denetim örgütlenmesi, iş
denetimidir.
ü Görevleri;
·
Çalışma
hayatıyla ilgili mevzuatın uygulanmasını denetlemek,
·
İş teftişiyle
ilgili mevzuat çalışması yapmak ve mevzuatta görülen boşlukve aksaklıkların
giderilmesi için alınması gerekli önlemler konusundagörüş bildirmek,
·
İş teftişiyle
ilgili istatistikleri tutmak, değerlendirmek, yorumlamak veyayınlanmasını
sağlamak,
(ÇASGEM) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi
ü 1955 yılında Yakın ve Orta Doğu Çalışma
Enstitüsü (YODÇE) adıyla İstanbul'da kurulmuştur. 09.01.1985 tarih ve 3146
sayılı Kanunla, Bakanlığın bağlı kuruluşları arasında yer almış ve bağımsız
bütçeye kavuşmuştur.
ü 16.07.2003 tarihinde "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve
Araştırma Merkezi" (ÇASGEM) olarak değiştirilmiştir.
ü Sadece eğitim enstitüsü ya da eğitim
merkezi olarak anılan kurumun adına "eğitim" faaliyetlerine ek olarak
"araştırma" faaliyeti de eklenmiş ve kurumun görevi; "çalışma
yaşamında eğitim ve araştırma" olarak belirlenmiştir.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK)
ü 1946’ da İşçi Sigortaları Kurumu olarak
kuruldu.
ü 1965’ de 506 sayılı kanunla Sosyal
Sigortalar Kurumu adını almıştır.
ü 1971’ de esnaf sanatkar ve bağımsız
çalışanlar için Bağ-Kur kuruldu.
ü 1950’ de 5434 sayılı kanunla kamuda
çalışanlar için Emekli Sandığıkuruldu.
ü 20.05.2006 tarihli ve 26173 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarakyürürlüğe giren 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanunu
ile kurulmuşolup,Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı, Bağ-Kur Genel Müdürlüğü
ve Emekli
Sandığı Genel
Müdürlüğü’nü aynı çatı altında toplanmıştır
ü Görevleri;
·
Ulusal
kalkınma strateji ve politikaları ile yıllık uygulama programlarınıdikkate
alarak sosyal güvenlik politikalarını uygulamak, bu
politikalarıngeliştirilmesine yönelik çalışmalar yapmak.
·
Hizmet sunduğu
gerçek ve tüzel kişileri hak ve yükümlülükleri konusundabilgilendirmek,
haklarının kullanılmasını ve yükümlülüklerinin yerinegetirilmesini
kolaylaştırmak.
·
Sosyal
güvenliğe ilişkin konularda; uluslararası gelişmeleri izlemek, AvrupaBirliği ve
Uluslararası kuruluşlar ile işbirliği yapmak, yabancı ülkelerleyapılacak sosyal
güvenlik sözleşmelerine ilişkin gerekli çalışmaları yürütmek,usulüne göre
yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmaları uygulamak.
·
Sosyal
güvenlik alanında, kamu idareleri arasında koordinasyon ve işbirliğinisağlamak.
Sağlık Bakanlığı
ü Sağlık Bakanlığı 1920’ de kuruldu.
ü 1930’ da Hıfzısıhha kanunu çıkarıldı. İşçiler hıfzısıhhası düzenlemeleri
ile ÇSG Bakanlığı kurulana kadar iş sağlığı çalışmaları yürütüldü
İşçi ve İşveren Kuruluşları (sendikalar)
ü 1952’ de TÜRK-İŞ kuruldu.
ü 1967’ de DİSK kuruldu.
ü 1976’ da HAK-İŞ kuruldu.
ü TİSK 1961 yılında İstanbul İşveren Sendikaları Birliği olarak kuruldu.
1962yılında şu anki ismini aldı.
Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları
ü TMMOB
ü Türk Tabibler
Birliği
ü Türkiye Barolar
Birliği
Uluslar arası Çalışma Örgütü (ILO) ve Sözleşmeleri(International LabourOrganization)
ü Kuruluş
;1919Türkiye’nin üyeliği 1932
ü Birleşmiş Milletler kuruluşları arasında yalnızca ILO üçlü
yapıyasahiptir.
ü ILO, sosyal ve ekonomik konularda ve başka alanlarda geçerli
ulusalpolitikaların geliştirilmesinde ve uygulanmasında sendikalar ve
işverenlerarasındaki sosyal diyalogu geliştirerek aynı üçlü yapılanmayı üye
ülkelerdede destekler.
ü Uluslar arası asgari çalışma şartları ve ILO’ nun genişletilmiş politikaları,her
yıl toplanan Uluslararası Çalışma Konferansı’nda belirlenir
ü ILO'nun Dört Temel
Stratejisi;
1. Çalışma yaşamında standartlar, temel
ilke ve haklar geliştirmek ve gerçekleştirmek;
2. Kadın ve erkeklerin insana yakışır
işlere sahip olabilmeleri için daha fazla fırsat yaratmak,
3. Sosyal koruma programlarının kapsamını
ve etkinliğini artırmak
4. Üçlü yapıyı ve sosyal diyalogu
güçlendirmek
ü ILO'nun Hedefleri;
·
İstihdam ve işsizliğin önlenmesi
·
Çalışma saatleri
·
Uygun asgari ücret
·
İş dışındaki hastalık ve kazalardan korunma
·
Çocukların, gençlerin ve kadınların
korunması
·
Yaşlılıkta ve maluliyette koruma
·
Göçmen işçilerin haklarını korunması
·
Eşit işe eşit ücret
·
Örgütlenme özgürlüğü
·
Mesleki eğitim ve sürekli eğitim
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) (World HealthOrganization
ü 1946 Yılında kuruldu.WHO Anayasası’ nın yürürlüğe girdiği 7 Nisan, Dünya
Sağlık Günüolarak kutlanır.
ü 1948’ de WHO’ ya üye olan Türkiye, Avrupa Bölgesinde 51 Devletle
birlikte üyeliğini sürdürmektedir.
ü Görevleri;
·
Sağlık alanında uluslararası nitelik
taşıyan çalışmalarda yönetici vekoordinatör makam sıfatıyla hareket etmek.
·
BM, İhtisas Kuruluşları, sağlık idareleri,
meslek grupları ve keza uygungörülecek diğer örgütlerle fiili bir işbirliği
kurmak ve sürdürmek.
·
Hükümetlere, istek üzerine, sağlık
hizmetlerinin güçlendirilmesi içinyardım yapmak
·
Uygun teknik yardım yapmak ve acil
durumlarda, hükümetlerinistekleri ya da kabulleri ile gereken yardımı yapmak.
Avrupa İSG Ajansı (OSHA) (EuropeanAgencyforSafetyandHealth)
ü OSHA’nın kuruluş amacı: Avrupa Birliğinde işyerlerinin daha
sağlıklı,güvenli ve üretken olmalarına katkıda bulunmaktır.
ü 2062/94 , 1643/95 ve 1654/2003.
ü AB bünyesinde, İSG alanında bilgi ve deneyimlerin
geliştirilmesi,toplanması, paylaşılması ve analizini amaçlamaktadır.
ü OSHA ‘nın Türkiye’deki irtibat birimi (Contact Point);İş Sağlığı ve
Güvenliği Genel Müdürlüğüdür