EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMADA İSG

EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMADA İSG

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışma Yönetmeliği çalışanınsağlığını ve güvenliğini korumak için mesleki risklerin önlenmesi, eğitim vebilgi verilmesi dahil, her türlü önlemi alma, korunma ve ergonomi eğitimi Uygulama konusunda işverene yükümlülükler getirmektedir

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri HakkındaYönetmelik” gereğince Ekranlı Araçlarla çalışanlarımızın, "işe giriş" ve"periyodik göz muayenelerinin” yapılarak kayıt altına alınmasıgerekmektedir.

Periyodik muayene aralığı;

·         Rahatsızlığı olmayanlar için 40 yaş altında ise 5 yılda bir kez,

·         40 yaş üstünde ise 3 yılda bir kezdir.

ü  Göz ile ilgili yaşanabilecek problem, her anlamdaergonomik koşulların sağlanmadığı durumlardaortaya çıkan Computervisionsyndromeyanikuru gözadıyla bilinen hastalıktır. Belirtileriarasında, gözde kuruma hissi, ağrı, yanma,kızarma, kumlanma, görme bulanıklığı, baş ağrısıve boyun ağrısı sayılabilir

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri

1 – Standartlara ve daha önemlisi, çalışana uygun çalışma masası ve sandalye kullanımı

2 – En az 17 " boyutunda monitör ( LCD için 15 " )

3 – Refleksiyon sınıflamasına göre 1.ci sınıf monitör kullanımı

4 – Monitör üst kenarı göz hizasında (bifokal gözlük kullananlarda biraz daha aşağıda

5 – Göz ekran mesafesi monitör boyutlarına göre 50-80 cm

6 – Ekranda pozitif görüntü ile çalışma ( açık renk zemin üzerine koyu renk yazı karakteri )

7 – Ekranda standartlara uygun karakter büyüklüğü

8 - Optimal nem oranına sahip çalışma ortamı

9 – Standartlara uygun aydınlatma koşulları ve yansımaları önleyecek yerleşim

10 – 45 dakika ile 1 saatlik dilimlerde kısa süreli ara dinlenmeleri

11 – Gözleri dinlendirecek egzersizlerin uygulanması

ü  Muayene sonucunda ekranlı araçlarla çalışanların göz doktoruna sevkkriterleri;

Ø  Uzak görme en az 1 gözde 8/10’un altında ise

Ø  Yakın görme en az 1 gözde 8/10’un altında ise

Ø  İşyeri hekiminin muayenesi sonucunda sevk kararı vermesi halinde

Ø  Çalışanın rahatsızlık beyanı ile sevk talebi halinde

ü  Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik ÖnlemleriHakkında Yönetmelik

4857 sayılı İş Kanunu kapsamına giren ve ekranlı araçlarla çalışmaların yapıldığı tüm işyerlerini kapsar.

Ancak, bu Yönetmelik hükümleri:

a) Hareketli makine ve araçların kumanda kabinleri ve sürücü mahallinde,

b) Taşıma araçlarındaki bilgisayar sistemlerinde,

c) Toplumun kullanımına açık bilgisayar sistemlerinde,

d) İşyerinde, kullanımı sürekli olmayan taşınabilir sistemlerde,

e) Hesap makineleri, yazar kasa ve benzeri, data veya ölçüm sonuçlarını gösteren küçük ekranlı cihazlarda,

f) Ekranlı daktilolarda, uygulanmaz.

ü  Ekranlı araç : Uygulanan işlemin içeriğine bakılmaksızın ekranında harf, rakam, şekil,grafik ve resim gösteren her türlü araç

ü  Operatör: Ekranlı aracı kullanan kişi

ü  Zorlayıcı Travmalar : Göz yorgunluğu, kas gücünün aşırı kullanımı, uygun olmayanduruş biçimi, uzun süre ekranlı araç karşısında ara vermeden çalışma, aşırı iş yüküduygusu, zihinsel yorgunluk ve stres ile gürültü, ısı, nem ve aydınlatmanın neden olduğu olumsuzluklarının tümü

ü  Çalışma merkezi : Operatörün oturduğu sandalye, ekranlı aracın konulduğu masa,bilgi kayıt ünitesi, monitör, klavye, yazıcı, telefon, faks, modem ve benzeri aksesuar veekranlı araçla ilgili tüm donanımların tamamının veya bir kısmının bulunduğu çalışma yeri

ü   Ekranlı araçlarla çalışanlara verilecek Eğitim, özellikle aşağıdaki konuları içerecektir;

• Zorlayıcı travmalar ve korunma yolları,

• Doğru oturuş,

• Gözlerin korunması,

• Gözleri en az yoran yazı karakterleri ve renkler,

• Çalışma sırasında gözleri kısa sürelerle dinlendirme alışkanlığı,

• Gözlerin, kas ve iskelet sisteminin dinlendirilmesi,

• Ara dinlenmeleri.

ü  Aşağıdaki durumlarda işçilerin göz muayeneleri yapılacaktır;

• ekranlı araçlarla çalışmaya başlamadan önce,

• düzenli aralıklarla ve

• ekranlı araçla çalışmalardan kaynaklanacak görme zorluğu olduğunda.

ü  EKRANLI ARAÇLARLA ÇALIŞMALARDAARANACAK ASGARİ GEREKLER

1.Ekipman

Bu tür ekipmanın kullanımı işçiler için risk kaynağı olmayacaktır.

·         Monitör

·          Klavye

·          Çalışma masası veya çalışma yüzeyi

·          Çalışma sandalyesi

2. Çalışma ortamı

a) Gerekli alan: çalışma merkezi yeterli genişlikte olacak ve uygun şekilde düzenlenecektir.

 b) Aydınlatma:Operatörün gereksinimleri ve yapılan işin türü dikkate alınarak uygun aydınlatma şartları sağlanacak, arka planla ekran arasında uygun kontrast bulunacaktır

 c) Yansıma ve parlama:Pencereler, açıklıklar ve benzeri yerler, saydam veya yarı saydam duvarlar

ve parlak renkli cisim ve yüzeylerden ekran üzerine direk ışık gelmeyecek ve mümkünse yansımalar önlenecektir.

 d) Gürültü:Çalışma merkezlerinde kullanılan ekipmanların gürültüsü çalışanların dikkatini dağıtmayacak ve karşılıklı konuşmayı engellemeyecek düzeyde olacaktır

e) Isı : Çalışma merkezindeki ekipmanlar çalışanları rahatsız edecek düzeyde ortama ısı vermeyecektir

f) Radyasyon :Çalışma merkezindeki görünür ışık dışındaki tüm radyasyonların sağlığazarar vermeyecek düzeylerde olması için gerekli önlemler alınacaktır.

g) Nem :Çalışma ortamındaki nemin uygun düzeyde olması sağlanacak ve bu düzeykorunacaktır.

3.Bilgisayar programları

Programlar işe uygun olacaktır. Operatörün bilgisi dışında programlara müdahale edilemeyecektir.

ü  MKİH risk etkenleri işle ilgili ve kişisel olarak ikiye ayrılmaktadır

İş İle İlgili Risk Etkenleri

Ø  Fiziksel risk etkenleri: Tekrarlamalı, zorlamalı ve aşırı güçharcamalı hareketler, statik vücut pozisyonları, kötü postür,vücudun ve kolların yanlış vücut mekanikleriyle kullanımı,alışılmamış iş aktiviteleri, lokalize temasa bağlı streslerdir.

Ø  Ergonomik risk etkenleri: İş istasyonunda, oturma yerinin,masanın, ekranın, klavyenin ve “mouse”un yüksekliğinin vekullanımının çalışana uygun olmaması, aydınlatma ve sıcaklığınyetersiz olması gibi etkenlerdir.

Ø  Psikososyal risk etkenleri: İş memnuniyetsizliği, iş monotonluğu,yetersiz denetçi ve iş arkadaşı desteği, ağır iş yükü, sorumluluğu vebaskısı altında çalışma, yetersiz iş organizasyonu gibi etkenlerdir.

Kişisel Risk Etkenleri

MKİH oluşumunda cinsiyet, yaş, kondisyon ve sigara içimi gibi kişisel etkenlerdir.

Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik yayımlandığı tarihte faaliyette olan çalışma merkezlerinin en fazla 2 yıl içinde Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirilmeleri zorunludur

ÇALIŞMA YAŞAMINDA ÖZEL RİSK GRUPLARI

ÇALIŞMA YAŞAMINDA ÖZEL RİSK GRUPLARI

ü  T.C. Anayasa’ sında Madde 50: “Kimsenin yaşına uygun olmayan işlerde çalıştırılmayacağı” ve “çocukların, kadınların ve sakatların çalışma hayatı bakımından özel olarak korunması gerektiği” şeklinde hüküm vardır.

ü  İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde konu ile ilgili olarak

Madde 15 : “Kadınlar, çocuklar, yaşlılar, özürlüler ve diğer hassas risk grupları, özellikle bunları etkileyen tehlikelere karşı korunurlar.” hükmü yer almaktadır.

ü  İş sağlığı ve güvenliğinde alanında risk grupları

·         Kadın İşçiler

Ø  4857 sayılı İş Kanunu, kadınların genel olarak ağır ve tehlikeli işlerde, yer altı ve su altı işlerinde  çalışamayacaklarını hükme bağlamıştır.

Ø  Kadın işçilerin, gece postalarında çalıştırılabilmeleri için, işe başlamadan önce işyeri hekimi, işyeri ortak sağlık birimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, sağlık ocağı, Hükümet veya belediye doktorlarına muayene ettirilerek, çalışmalarına engel bir durumun olmadığına dair sağlık raporlarının alınması şarttır.

Ø  Bu işçilerin muayeneleri her altı ayda bir tekrarlanır.

Ø  Hamile kadın işçiler hamilelikleri süresince istemezlerse, yeni doğum yapmış işçiler doğumu izleyen sekiz haftalık süre boyunca,emziren işçiler doğumu izleyen altı ay boyunca gece çalıştırılamazlar. Hekim raporu ile bu süre uzatılabilir.

Ø  Hamile, yeni doğum yapmış ve emziren işçiler günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz.

Ø  Hekim raporu ile gerekli görüldüğü takdirde, hamile kadın işçi sağlığına uygun daha hafif işlerde çalıştırılır. Bu halde işçinin ücretinde bir indirim yapılmaz.İşçinin  hafif işte çalıştırılması  mümkün değilse, işçinin isteğine bağlı olarak ücretsiz izinli sayılması sağlanır

Ø  Hamile işçinin, ani darbelere, sarsıntıya, uzun süreli titreşime maruz kalacağı işlerde çalıştırılmaları yasaktır.Hamile işçinin kişisel koruyucular kullansa dahi, 80 dBdaha az gürültülü yerde çalışması sağlanır.

Ø  Kadın işçilere, bir yaşından küçük çocuklarını emzirebilmeleri için günde toplam bir buçuk sat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.

·         Özürlü İşçiler

Ø  İş Kanunu MADDE 30 – İşverenler, elli veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde yüzde üç özürlü, kamu işyerlerinde ise yüzde dört özürlü ve yüzde iki eski hükümlü işçiyi meslek, beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler.

Ø  Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre hesaplanır.

Ø  Yer altı ve su altı işlerinde özürlü işçi çalıştırılamaz ve yukarıdaki hükümler uyarınca işyerlerindeki işçi sayısının tespitinde yer altı ve su altı işlerinde çalışanlar hesaba katılmaz.

Ø  SGK’ca özürlülere erken emeklilik sağlanır

·         Çocuk ve Genç İşçiler

Neden risk grubu ?

Ø  Deneyimsiz

Ø  Fizik gücü az

Ø  Mental gelişme (risk bilinci) yetersiz

Ø  Oyun oynama hevesi

Ø  Horlanma

Ø  İkinci sınıf işler

Değerlendirmeye göre çocuk ve genç işçilerin fiziki veya zihinsel gelişmeleri ile güvenlikleri yönünden risk tespit edilirse, en kısa sürede gerekli tıbbi kontrollerin yapılması gerekmektedir

·          Yaşlı İşçiler

·         Göçmen İşçiler

ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ

ÇALIŞMA ORTAMI GÖZETİMİ

ü  çalışma alan gözetimi nasıl yapılır?

·         endüstriyelhiyjen,

·         periyodik kontroller,

·         kontrol,

·         denetim,

·         raporlama ,

·         iletişim

ü  İSG Ölçümleri

·         Gürültü Ölçümü

Ağır ve tehlikeli işlerin yapılmadığı işletmelerde gürültü derecesi 80 dB’igeçmemelidir. 80 dB’i geçen yerlerde gerekli önlemlerin işveren tarafından alınması gerekmektedir.Sanayi kuruluşlarında gürültü ölçümleri ekipman değişikliğine gidilmesi durumunda hemen, gidilmemesi durumunda en az yılda bir keretekrarlanmaktadır.

·         Toz Ölçümü

“İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü”ne göre faaliyetleri sırasında ortamda toz oluşan işletmelerde, toz ölçümlerinin yapılması gerekmektedir Ortamda toz ölçümlerinin yılda en az 1 kere yapılması gerekmektedir.

·         Titreşim Ölçümü

“İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü”ne göre işletmelerde titreşim yapan aletlerle yapılan çalışmalarda 8 saatlik süre için maruziyetsınır ve etkin değerine bir standart getirilmiştir

Maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerleri;

a) El – kol titreşimi için;

1) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri 5 m/s²,

2) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri 2,5 m/s².

b) Bütün vücut titreşimi için;

1) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri 1,15 m/s²,

2) Sekiz saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri0,5 m/s²

·         Ortam Hava Kalitesi(Ağır Metal,CO,CO₂vs.)

•İşverenler faaliyet alanlarına göre, çalışanlarının çalışma ortamında oluşabilecek uçucu organik bileşik ve gaz ölçümlerini yaptırmalıdır.

·         Termal Konfor Ölçümü(Sıcaklık, Nem,Hava Akım Hızı Ölçümü)

“İş Sağlığı ve İş GüvenliğiTüzüğü”ne göre, kapalı işyerlerindeki sıcaklık ve nem derecesinin, yapılan işin niteliğine

uygun olmakla beraber ılımlı bulunması esastır. Bu nedenle ortam havasının sıcaklık ve nem ölçümünün kapalı tüm alanlarda en az iki kere (yaz/kış) yapılması ve gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir Herhangi bir yasal zorunluluğu bulunmamasına rağmen; maruz kalınan hava akım hızının tespit edilmesi ve azaltılması yönünde çalışmalar yapılması önem göstermektedir

·         Aydınlatma Ölçümü

“İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü”ne göre, işletmelerde kapalı ve açık alanlarda faaliyet alanına göre sağlanması gereken değerler farklılık göstermektedir. Faaliyet alanına göre; yeterli aydınlatmanın olması için gerekli değerlerin gündüz ve gece periyodunda sağlandığı tespit etmek için ölçüm yaptırılması gerekmektedir

·         Elektromanyetik Alan Ölçümü

Herhangi bir yasal zorunluluk bulunmamasına rağmen;özellikle elektromanyetik alan etkilerinin yoğun

olarak bulunduğu baz istasyonları, yüksek miktardaelektrik akımı geçen hatlar ve bilgisayar/telefonhatlarının yoğun olarak bulunduğu işletmelerde ölçümleri yapılabilmektedir. Elektromanyetik alan’da sürekli kalınması uzun

vadede kansere yakalanma riskini arttırmakta, erken yaşlanma, psikolojik sorunlar gibi bir çok farklı rahatsızlıklara neden olabilmektedir.

ü  endüstriyelhiyjen

·         çalışma ortamı toz ölçümleri

·         kişiselmaruziyet toz ölçümleri

·         gürültü ölçümleri

·         gürültü haritası

·         titreşim ölçümleri

·         aydınlatma ölçümleri

·         hava ölçümleri

ü  periyodik kontroller

·         kaldırma ekipmanları periyodik kontrolü

·         basınçlı kap periyodik kontrolü

·         topraklama ölçümleri

·         yangın söndürme cihaz ve ekipman kontrolü

·         periyodik paratoner kontrolü

ü  TERMAL KONFOR BÖLGESİNE ETKİ EDENFAKTÖRLER

·         Ortamın Sıcaklığı

·         Ortamın Nem Durumu

·         Termal Radyasyon

·         Hava Akımı Hızı

·         Yapılan İşin Niteliği

·         Çalışanın Giyim Durumu

·         Çalışanın Yaşı ve Cinsiyeti

·         Çalışanın Beslenmesi

ü  MUTLAK NEM: Havada, herhangi bir andabulunan su buharıdır.(Birim havada bulunansu miktarı)

ü  BAĞIL NEM:Mutlak nemin, o ısıda en çokbulunabilecek nemin % kaçı olduğudur.Sağlık bakımından en önemli olanı bağıl/relatifnemdir.

ü  hava cereyanlarının hızı;

·         Oturarak çalışanlarda 0,15-1 m/sn’yi geçmemelidir.

·         Yarı aktif çalışanlarda 1-1,25 m/sn,

·         Tozsuz yerlerde 1.75 m/sn civarında olmalıdır.

ü  İSİG MADDE -8:İşyerlerinde hava hacmi, makine,malzemeve benzeri tesislerin kapladığı hacimler dahil olmak üzere, işçi başına enaz 10 m3 olacaktır. Hava hacmi hesabında tavan yüksekliğinin 4 mden fazlası hesaba katılmaz...)

ü  İSİG MADDE -20:Kapalı işyerlerindeki sıcaklık ve nemderecesinin yapılan işin niteliğine uygun olmakla beraber, ılımlı olmasıesastır. .... Yazın sıcaklığın dayanılmayacak çıkmaması için serinleticitedbir, kışın da muhtaç olunan en az sıcaklığın sağlanması için, zararlıgazlar çıkararak havayı bozmayacak şekilde uygun vasıtalarla ısıtma,çoknemli yerler sıcaklık 15 C den az, 30 C’den fazla olmamalı.

ü  İSİG MADDE -21:Kapalı işyerlerinin günde enaz bir defa birsaatten az olmamak üzere havalandırılması..

ü  Aydınlatma ;

·         Kaçış yollarında, döşemelerde ve yürümeyüzeylerinde ölçülen aydınlatma düzeyi en az 10

·         Toplanma amaçlı binalarda, gösteri veya projeksiyonyapılansürelerde bu aydınlatma en az 2 lüks,

·         Aydınlatma armatürlerinin yerleştirilmesi, herhangibir armatürün çalışamaz hale gelmesi durumundakaçış yollarının herhangi bir noktasındaki taban vedöşeme aydınlatma düzeyinin en az 2 lüks olmalıdır

·         Aydınlatma tekdüze olmalıdır

·         Aydınlatma sabit olmalıdır

ü  İSİGT Madde 18:

·         İşyerindeki..avlular, açık alanlar, dış yollar, geçitler ve benzeri yerler, en az 20 lüks (lüx) ile aydınlatılacaktır.

·         Kaba malzemenin taşınması, aktarılmasi, depolanması ve benzeri kaba işlerin yapıldığıyerlerileiçgeçit,koridor, yol ve merdivenler, en az 50 lüks (lux) ile aydınlatılacaktır.

·         Kaba montaj ,balyaların açılması, hububat öğütülmesi v.b. işlerin yapıldığı yerler kazan dairesi, makina dairesi., insan ve yük asansörlerinin kabinleri, malzeme stok ambarları, soyunma ve yıkanma yerleri, yemekhane ve helalar en az 100 lüks (lüx) ileaydınlatılacaktır .

·         Normal montaj, kaba işler yapılan tezgahlar, konserve ve kutulama ve benzeri işlerinyapıldığı yerler, en az 200 lüks (lux) ile aydınlatılacaktır.

·         Ayrıntıların, yakından seçilmesi gereken işlerin yapıldığı yerler, en az 300 lüks (lux) ileaydınlatılacaktır.

·         Koyu renkli dokuma, büro ve benzeri sürekli dikkati gerektiren ince işlerin yapıldığıyerler, en az 500 lüks (lux) ile aydılatılacaktır.

·         Hassas işlerin sürekli olarak yapıldığı yerler en az 1000 lüks (lux) ile aydınlatılacaktır

ÇALIŞMA HAYATINDA ETİK

ÇALIŞMA HAYATINDA ETİK

ü  Etik, felsefenin dallarından biridir ahlak felsefesi anlamına gelir. iyi nedir, iyiyi bilmek olanaklı mıdır, iyi nasıl belirlenebilir, iyi eylem nasıl tanımlanmalıdır, nasıl yaşamalıyım, nasıl birinsan olmalıyım, değerlerin kaynağı nedir gibi sorularla uğraşır.

ü  Ahlak’ın tanımı ise, belli bir kültürde, toplumda, hatta kişide, belli bir süre için geçerli değerler kümesidir.

ü  Deontoloji,  belli bir görev/meslek/uygulama alanı içingeçerli olan ahlaki kurallar anlamına gelir.

ü  Etik ‘aklın karar verme sürecinde sistematik biçimde kullanımı’ anlamına gelen akılcı yaklaşımları dikkate alır. Bu türden dört yaklaşım,deontoloji, sonuçsalcılık, ilkecilik ve erdem etiğidir

ü  meslek etiği, meslek yaşamındaki davranışlarıyönlendiren, neyin yapılacağı neyin yapılmayacağı konularında rehberlik edenetik prensipler ve standartların toplamıdır şeklinde ifade edilebilir.

ü  Mesleki Etik İlkeler

·         Doğruluk

·         Yasallık

·         Yeterlik

·         Güvenirlik

·         Mesleğe Bağlılık

ü  Uluslararası İş Sağlığı Komisyonu tarafından hazırlanan(1992)UluslararasıEtik Kuralları ile iş sağlığı etiği anlamında uluslararası düzenlemeyapılmıştır. İş sağlığı profesyonelleri için Uluslararası İş Sağlığı Etik

Kuralları’nın 2002 yılında güncellenmiş sürümü, 2001 yılında ICOH Yönetim Kurulu Üyeleri tarafından incelenmiş ve 12 Mart 2002 tarihinde onaylanmıştır.